چکیده:
یکی از مهمترین دوره های تاریخی ایران عصر هخامنشیان (٥٥٠-٣٣٠ ق .م ) می باشد. بی شک نظامی که هخامنشیان در چگونگی اداره کشورداری پایه ریزی نموده بودند اثراتش را تا دوره قاجاریه می بینیم و الگویی راکه داریوش در اصول کشورداری داشت شگفت انگیز می نماید. پایه و اساس زندگانی اجتماعی ایران عصر هخامنشیان ، کشاورزی بود. امیــران و بزرگان و دستگاههای اداری و مذهبی، کارگرانی داشتند که آنان را «مانیا، کورتیش ، کردا، گرده ها یا بردگان » می خواندند. اینان که بردگانی بیش نبودند داغ داشتند و در امور ساختمانی و کشاورزی و صنعت از وجودشان استفاده می کردند. اینان از اسیران جنگی بشمار می رفتند و آنان را غالبا در روستاها ساکن می دادند
خلاصه ماشینی:
"پایگاه اجتماعی کورتشها ریشه شناسی گرده (garda) چندان کمکی به ما درشناخت کورتشها نمی کند؛ اما کتیبه های داریوش نشان می دهند که کورتشها از اقوام متعددی بوده اند: نام سرزمین های وابسته ، در سنگ نوشته ای در آرامگاه داریوش که در نقش رستم میباشد، به تفصیل این گونه آمده است : ماد، خووج (خوزستان )، پرثوه (پارت )، هریوا (هرات )، باختر، سغد، خوارزم ، زرنگ ، آراخوزیا (رخج ، افغانستان جنوبی تا قندهار)، ثته گوش (پنجاب )، گنداره (گندهارا) (کابل ، پیشاور)، هندوش (سند)، سکاهوم ورکه (سکاهای فرای جیحون )، سگاتیگره خود (سکاهای تیزخود، فرای سیحون )، بابل ، آشور، عربستان ، مودرایه (مصر)، ارمینه (ارمن )، کته په توک (کاپادوکیه ، بخش خاوری آسیای صغیر)، سپرد (سارد، لیدیه در باختر آسیای صغیر)، یئونه (ایونیا، یونانیان آسیای صغیر)، سکایه تردریا (سکاهای آن سوی دریا: کریمه ، دانوب )، سکودر (مقدونیه )، یئونه تک برا (یونانیان سپردار: تراکیه ، تراس )، پوتیه (سومالی)، کوشیا (کوش ، حبشه )، مکیه (طرابلس باختر، برقه )، کرخا (کارتاژ، قرطاجنه یا کاریه در آسیای صغیر).
نوشته های روی ظروف هاون ودسته هاونهای سنگ سبز نشان می دهد که ساخت یک ابزار دارای مدل خاصی بوده است به عنوان نمونه : در خزانه دژ / تحت فرامین x سگن segan /n این هاون /دسته هاون / ظرف را / تحت نظر خزانه دار ویا کمک خزانه دار ساخته است / مجموعه کار سال A.
بر اساس خشت نوشته های کشف شده در تخت جمشید در ساخت این بنای با شکوه معماران ، هنرمندان ، استادکاران ، کارگران ، زنان و مردان بیشماری شرکت داشتند که علاوه بر دریافت حقوق از مزایای بیمه کارگری نیز استفاده میکردند."