چکیده:
معنویت جویی و عرفان گروی یکی از اصیل ترین و پرجاذبه ترین کشش های فطری انسان است که در مظاهر متنوعی جلوه نمایی کرده و غایاتی را جستجو می کند. ادیان الهی همواره یکی از منابع غنی، مطمئن و بی بدیل برای تامین نیاز و تقاضای معنوی بشر بوده اند و تدین متکی به پشتوانه های معرفتی قویم و مبتنی بر سلوک عملی هدایت شده و هدفمند، همواره مطمئن ترین مسلک و شیوه برای شکوفایی قابلیت ها و ظرفیت های معنویت خواهانه انسان و رسیدن وی به غایات مقصود بوده است. وقوع برخی تحولات بنیادین در جامعه مدرن، به تشدید تمایل معنویت جویانه از یک سو؛ کاهش موقعیت و مرجعیت ادیان الهی در تامین انحصاری این مهم از سوی دیگر؛ و ظهور بدیل های کارکردی و مدعیان متعدد و متنوع ترویج معنویت های سکولار، از سوی سوم؛ منجر شد. این نوشتار درصدد است تا جایگاه و نقش معنویت اصیل در سبک زندگی دینی (اسلامی) را با استناد به منابع دینی و معرفت دینی، مورد بازخوانی و تحلیل قرار دهد. روش مطالعه دربخش گردآوری داده ها، اسنادی و استنادی و در بخش تشریع یافته ها، توصیفی، تحلیلی و تفسیری است.
Seeking for spirituality and mysticism is one major innate attractive inclination of man developed in different guises aiming at some goals. Divine religions have always been one rich، reliable، and matchless resource for meeting man’s spiritual needs. Religious devotion depending on strong cognitive supports and guided practice has always been the most reliable method to develop man’s spiritualistic potencies leading him to his ultimate goal. Some part of fundamental developments in modern societies led to the intensification of man’s spiritualistic inclination from one side، to the decline of the authority of divine religions in their inclusive function of meeting those needs from another side، and to the appearance of functional substitutes and different rival schools of secular spiritualism from a third side. In what follows، the author has tried to review and analyze the role that Islam plays in the genuine spirituality in the religious lifestyle citing the Islamic references. For the collection of data، the method is the reference to documents، and for the explanation of those data، the methods are descriptive- analytic and interpretative.
خلاصه ماشینی:
7) معنویت اسلامی در توضیح نسبت میان دین و معنویت روشن شد که ادیان الهی و تعالیم آسمانی همواره یکی از منابع غنی، مهم و از جهاتی بیبدیل برای تأمین و ارضای نیازهای روحی و معنوی انسان بهعنوان یکی از نیازهای اصیل، ثابت و فطری است.
موطن این نوع معنویت اگر چه باطن، درون و ساحت انفسی انسان است اما به موازات رشد و شکوفایی همه ساحتهای زیستی و ابعاد زندگی را پوشش داده و متأثر ساخته و در صورت وجود شرایط با میانجی افراد به گستره حیات جمعی و سطوح مختلف زندگی اجتماعی نیز تسری و تعمیم مییابد.
معنویت اسلامی در شکل متعالی و متکامل آن، آثار و نتایج فردی و اجتماعی فراوان و بسیار ارزشمندی برای سالک و به تبع او برای اطرافیان و محیط زیست او به همراه دارد که به برخی از آنها به اجمال و بدون توضیح تفصیلی اشاره میشود: یک) نتایج و کارکردهای قریب: اعتلای وجودی و استکمال نفسانی؛ معنایابی و هدفمندی زندگی؛ افقگشایی و تصحیح بینشها و نگرشها؛ رضایت و خرسندی بیشتر از زندگی؛ سلامت بیشتر جسمی و روانی؛ آرامش و طمأنینه روحی؛ نشاط و شادابی؛ امید به زندگی بیشتر؛ شکوفایی استعدادها و خلاقیتها؛ کاهش استرس و اضطراب و قدرت خودکنترلی در مهار احساسات و هیجانات منفی؛ افزایش روح تعهدمندی و مسئولیتپذیری؛ تمایل به مشارکت بیشتر در اقدامات نوعخواهانه و بشردوستانه؛ آمادگی روحی برای ادای تکالیف و انجام وظایف؛ افزایش وجدان کاری؛ پایبندی به رعایت قواعد و معیارها؛ بهبود بهرهوری در محیط کار؛ افزایش تعهد سازمانی؛ افزایش جاذبههای ارتباطی و تسهیل روابط و مناسبات اجتماعی؛ کاهش زمینه ابتلا به برخی بیماریها؛ افزایش نسبی قدرت تحمل عوارض ناشی از بیماریها؛ خویشتنداری در روابط و تعاملات جنسی؛ کاهش ضریب ابتلا به مواد افیونی و الکل و طیف بیماریهای ناشی از بیمبالاتی و لاابالیگری اخلاقی و...
موطن این نوع معنویت اگر چه باطن، روان و دنیای درون انسان است اما به موازات رشد و شکوفایی همه ساحتهای زیستی و ابعاد زندگی را پوشش داده و متأثر ساخته و با میانجی افراد به گستره جامعه و سطوح مختلف حیات جمعی نیز تسری و تعمیم مییابد.