چکیده:
این جستار پژوهشی بنیادی و نظری است که با روش کتابخانه ای انجام شده است. هدف از این پژوهش اثبات این فرضیه است که دیدگاه سلیگمن درباره خوش بینی به خویشتن را آموزه های دینی تایید می کند. در این مقاله پس از بیان کلیات پژوهش، نظریه سلیگمن درباره درماندگی آموخته شده و خوش بینی آموخته شده، بر اساس دو کتاب کودک خوش بین و خوش بینی آموخته شده توصیف شده، سپس با استناد به آیات قرآن و روایات اهل بیت (ع) و اندیشمندان مسلمان به ارزیابی دیدگاه او پرداخته شد و درنهایت این نتیجه به دست آمده است که دیدگاه سلیگمن درباره خوش بینی به خویشتن با آموزه های اسلامی سازگار است.
This essay is a fundamental and theoretical research performed through the library method. The objective is that Seligman’s viewpoint on optimism about oneself is approved by religious teachings. Having elaborated on the general points of the research، the author has described Seligman’s theory of learned helplessness and learned optimism in his Optimistic Child and Learned Optimism. He then goes to examine this theory in the light of the Qur’an، Ahlu al-Beit’s traditions and Muslim scholars’ thoughts. In the end، the outcome of the research is that Seligman’s viewpoint on optimism about oneself is compatible with the Islamic teachings.
خلاصه ماشینی:
یکی از مؤلفههای بنیادی سبک زندگی اسلامی «باورها» هستند (همان) که بخش مهمی از آن را باورهای فرد نسبت به خدا، خود و حوادث زندگی خویش، خواه خوشایند یا ناخوشایند تشکیل میدهد و در همینجا است که طیفی پدید میآید که در یکسوی آن افراد کاملا بدبین و در سوی دیگر آن افراد کاملا خوشبین قرار میگیرند و در میانه آنهم درجات گوناگونی از خوشبینی و بدبینی (نک: پلومر 1395) برخلاف گذشته که محور بیشتر پژوهشهای روانشناسان، جنبههای منفی و مخرب افکار، باورها و احساسهای انسان بود و تمام تلاشهایشان را برمدار جنبههای اختلالانگیز افکار و ابعاد بیمارگونه روان انسان متمرکز کرده بودند، امروزه بسیاری از روانشناسان به جنبههای مثبت افکار، باورها، احساسها و رفتارهای انسان نیز توجه دارند.
همچنین اگر کسی رویدادهای مثبت را یکسره به توانمندیها و تلاشهای خود اسناد دهد، بیتردید دچار خوشبینی خام و نادرست شده است؛ البته با توجه به اینکه معنای سخن هر متفکر را باید با توجه به مجموعه سخنانش تفسیر کرد، باید گفت که به قرینه نکاتی که سلیگمن درباره خوشبینی درست، واقعبینی و مسئولیتپذیری در آثار خود میگوید و بخشی از آنها در این مقاله آمده است، بسیار بعید است که مقصود او از جملات پیشگفته، برداشت سطحی مخدوشی باشد که گفته شد؛ بلکه فرد خوشبین در رویدادهای مثبت نیز سهمی برای عوامل دیگر در نظر میگیرد.