تاثیرپذیری شمس مغربی از قرآن مجید مقاله

تحقیقات فراگیر در حوزه ادبیات متصوفه ایران حاکی از آن است که متون نظم و نثر شاعران و نویسندگان صوفی مسلک به شدت تحت تأثیر آیات قرآن و روایات و احادیث قدسی و نبوی بوده است؛ عرفان و تصوف که مبتنی بر عشق و شور و وجد و شوق و بیان اسرار قرآن و حدیث است به خودی خود مستعد اثرپذیری از آیات قرآن بود و از این منظر تفکرات و عقاید متصوفه عامل مهم شکل گیری اشعاری شد که به وجوه مختلف دربردارنده مفاهیم و اشارات قرآنی و روایات و احادیث نبوی است؛ اعتقاد متصوفه به تأویل آیات قرآن سبب شکل گیری سبکی در شعر و ادب فارسی شد که راه را برای ورود آیات  قرآنی در شعر دیگر شاعران فارسی زبان گشود. در این میان شعر شمس مغربی به عنوان شاعر صوفی و عارف قرن نهم، نمونه خوبی برای بازنمایی این تأثیر و شیوه‌های گوناگون اثرپذیری مضمونی و واژگانی با خاستگاه قرآنی در شعر فارسی است.

تاثیرپذیری شمس مغربی از قرآن مجید تاریخ دریافت:12/12/95 اسماعیل آذر 1 تاریخ پذیرش: 25/5/96 چکیده تحقیقات فراگیر در حوزه ادبیات متصوفه ایران حاکی از آن است که متون نظم و نثر شاعران و نویسندگان صوفی مسلک به شدت تحت تأثیر آیات قرآن و روایات و احادیث قدسی و نبوی بوده است؛ عرفان و تصوف که مبتنی بر عشق و شور و وجد و شوق و بیان اسرار قرآن و حدیث است به خودی خود مستعد اثرپذیری از آیات قرآن بود و از این منظر تفکرات و عقاید متصوفه عامل مهم شکل گیری اشعاری شد که به وجوه مختلف دربردارنده مفاهیم و اشارات قرآنی و روایات و احادیث نبوی است؛ اعتقاد متصوفه به تأویل آیات قرآن سبب شکل گیری سبکی در شعر و ادب فارسی شد که راه را برای ورود آیات قرآنی در شعر دیگر شاعران فارسی زبان گشود. و این رحمتی بود از جانب ما، تا خداپرستان همواره به یاد داشته باشند» بسامد مفاهیم قرآنی در دیوان شمس مغربی بررسی متون منثور و منظوم صوفیانه و عارفانه ادب فارسی نشان می‌دهد که برخی آیات و احادیث در اشعار و آثار ایشان بسامد بیش‌تری دارد به گونه‌ای که می‌توان نتیجه گرفت این آیات و احادیث، بیش‌تر مورد توجه عارفان بوده، به گونه‌ای که بارها و بارها در متون منثور و منظوم مربوط به عرفان و تصوف بدان‌ها استناد و استشهاد شده است. Shams-e Maghrebi, Mohammad Shirin-ebn Ez-o-din.