چکیده:
تعاونی‌های روستایی، نهادهای مردمی هستند که در عین برخورداری از خصوصیات یک واحد اقتصادی، دارای ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی نیز می‌باشند و می‌توانند مبین تلاش‌های گروهی اعضای تشکیل دهنده تعاونی جهت نیل به اهداف مشترک و توسعه باشد. لذا با توجه به نقشی که این شرکت‌های تعاونی می‌توانند در بخش‌های کشاورزی، افزایش تولیدات روستایی و نیز ارائه سایر خدمات و بالطبع، توسعه روستایی داشته باشند، ضروریست اثرات و کارکردهای اقتصادی و اجتماعی حاصل از ایجاد این تعاونی‌ها بر روی اعضای خود در راستای توسعه روستایی، مورد واکاوی قرار گیرد. این پژوهش به لحاظ روش‌شناسی از نوع توصیفی- پیمایشی بوده و داده‌های آن از طریق مطالعات اسنادی و عملیات پیمایشی (پرسشنامه) گردآوری شده است. جامعه آماری شامل 6726 نفر از اعضای شرکت‌های تعاونی روستایی شهرستان گنبدکاووس بوده که تعداد 210 نفر از آنها براساس فرمول کوکران بعنوان نمونه آماری انتخاب گردیدند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که ایجاد شرکت‌های تعاونی روستایی دارای اثرات اقتصادی نظیر تامین و توزیع کالا، تامین نهاده‌های تولیدی و تسهیلات اعتباری، خرید و بازاریابی محصولات کشاورزی و...، و نیز اثرات اجتماعی نظیر ارتقای سطح سواد و آگاهی، توسعه منابع انسانی و ایجاد زمینه‌های مشارکت در بین اعضاء تعاونی‌ها بوده است. همچنین، نتایج کلی تحقیق حاکی از آن است که ایجاد شرکت‌های تعاونی روستایی از نظر اقتصادی، بر روی اعضایشان تاثیر مثبت و معناداری داشته ولی به نسبت اثرات اقتصادی آن، عملکرد و بازخورد اجتماعی این تعاونی‌ها، بر روی اعضای روستایی خود، ضعیف‌تر و در سطح پایین‌تری بوده است.
(
, 
, 
)
