چکیده:
با توجه به ساختار نظام جمهوری اسلامی ایران و باورهای راسخ مردم به مذهب در طول دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تأثیر مؤلفه‌های مذهبی بر رفتار رأی‌دهی و مشارکت سیاسی در ایران انکارناپذیر است. تأثیر نگرش و باورهای مذهبی، چه در میزان مشارکت و تشویق آحاد مردم به شرکت در انتخابات و فعالیت‌های سیاسی و چه در نوع رفتار و گزینش کاندیداها قابل مطالعه و بررسی است. این در حالی است که در مطالعات بهعملآمده، کمتر به این موضوع پرداخته شده و اطلاعات موجود بسیار اندک و پراکنده است. مقاله حاضر با بهرهگیری از مدل مشارکت پیپا نوریس به بررسی تأثیر مؤلفه‌های مذهبی در ابعاد انگیزه‌های مذهبی در فرد (مذهبی بودن)، انتخاب شخصیت مذهبی (در داوطلب) و میزان تأثیرپذیری از گروه‌های مرجع مذهبی (روحانیت و مراجع تقلید) در انتخابات مجلس شورای اسلامی و ریاست جمهوری می‌پردازد. در این تحقیق از داده‌های بهدستآمده از مطالعات انجامشده در ادوار مختلف انتخابات مجلس شورای اسلامی و ریاست جمهوری بهره گرفته شده و تمرکز بر دهمین انتخابات دوره ریاست جمهوری در سال 1388 بوده است. نتایج نشان میدهد تأثیر مؤلفه‌های مذهبی بهعنوان یک شاخص کلی در مشارکت سیاسی و رفتار انتخاباتی در ادوار مختلف انتخابات مجلس شورای اسلامی و ریاست جمهوری، همواره یکی از مهم‌ترین شاخص‌های رفتاری مشارکتی است.
خلاصه ماشینی:
مقاله حاضر با بهره گیری از مدل مشارکت پیپا نوریس به بررسی تأثیر مؤلفه های مذهبی در ابعاد انگیزه های مذهبی در فرد (مذهبی بودن )، انتخاب شخصیت مذهبی (در داوطلب ) و میزان تأثیرپذیری از گروه های مرجع مذهبی (روحانیت و مراجع تقلید) در انتخابات مجلس شورای اسلامی و ریاست جمهوری می پردازد.
عوامل انگیزشی (درصد) عنوان عامل انگیزشی خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم بیپاسخ احساس مسئولیت به کشور 48/11 22/64 16/22 10/75 2/26 احساس تکلیف شرعی 36/22 15/66 17/73 26/22 4/15 ادای دین به شهیدان و خانواده آنها 33/96 16/41 18/86 26/6 15/4 فشارهای محیط کار 4/71 6/41 12/26 65/28 11/32 فشار خانواده و اقوام 3/01 3/2 13/96 67/92 11/88 مهر خوردن شناسنامه 11/5 9/05 19/24 50 10/18 عادت به رأی دادن 3/2 5/47 17/92 61/88 11/5 مخالفت با جناح یا کاندیدای رقیب 12/45 11/88 20 46/41 9/24 تقویت انسجام ملی در مقابل دشمن 34/33 19/81 17/16 24/15 4/52 حمایت از نظام جمهوری اسلامی 35/28 16/6 11/88 31/32 4/9 پیروی از مقام رهبری برای مشارکت در انتخابات 30/56 14/9 12/07 36/41 6/03 رضایت از وضع 12/83 12/45 19/05 48/3 7/35 عنوان عامل انگیزشی خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم بیپاسخ موجود و تمایل به تداوم آن بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم 57/54 23/01 8/86 8/49 2/07 بهبود وضعیت و جایگاه ایران در عرصه بین المللی 59/24 18/49 9/81 10/37 2/07 جدول فوق نشان میدهد: ـ انگیزه «احساس مسئولیت به کشور» برای مشارکت در انتخابات ، در گزینه های خیلی زیاد و زیاد حدود ٧٠/٧٥ درصد و در گزینه تا حدودی ١٦/٢٢ درصد و در گزینه کم ١٠/٧٥ درصد بوده است .
(
, 
, 
)
