چکیده:
یکی از مهمترین مولفههای توسعه سیاسی، کارایی و کارآمدی دستگاه های حکومتی در سطوح ایالتی یا استانی دولت ها می باشد. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی نقش حکومت های محلی در فرآیند توسعه سیاسی با تأکید بر ایران میباشد. روش پژوهش در این مقاله تبیینی و گردآوری اطلاعات با استفاده از ابزار کتابخانهای و منابع اینترنتی انجام شده است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که در ایران معاصر حکومتهای محلی سابقه چندانی ندارند و سابقه شکلگیری اندیشهها و قوانین مرتبط با این موضوع به سال 1285شمسی مقارن با شروع عصر مشروطه در حدود یک سده پیش بر میگردد. البته دولت محلی در ایران پیش از انقلاب مشروطه به صورت سنتی، منصوبی و غیردموکراتیک بوده است اما ایجاد دولت محلی مدرن از انقلاب مشروطه شروع شد و تاکنون تحولات زیادی به خود دیده است، نماد دولت محلی در ایران انجمن بلدیه یا انجمن شهر در قبل از انقلاب اسلامی و شوراهای اسلامی بعد از انقلاب اسلامی بوده است. بررسیهای تاریخی نشان میدهد که متاثر از شرایط و مقتضیات زمانی و قدرت هیات حاکمه نوعی کشمکش بین تمرکزگرایی (از جانب دولت مرکزی) و تمرکززدایی (از جانب انجمنها و شوراها) وجود داشته است که پس از دورههای کوتاهی از تمرکز زدایی، تمرکزگرایی بر تمرکززدایی غلبه یافته است.
خلاصه ماشینی:
در رویکرد دوم ، مشخصه ها و ویژگیهای خاصی وجود دارد که دولت محلی را به نحو محتاطانه تر تعیین می کند؛ این ویژگیهای متمایز عمدتا بر پنج بعد ذیل تمرکز دارد: ١) شخصیت حقوقی ٢) محل سکونت ٣) مشارکت مؤثر شهروندان ٤) بودجه 1- Mawhood 2 - Wraith 3 - Amosa 4- Ul Haque 5- Olowu گسترده و خودکفایی در استخدام با توجه به کنترل محدود از سوی مقامات مرکزی و ٥) اختیارات خاص برای اجرای انواع وظایف (اولوو، ١٩٩٨: ١٢).
1- Gomme 2- World Bank 3 -Heymans & Totemeyer ٧) گسترش دموکراسی در تمامی ابعاد حکومت از قبیل مشارکت همه شهروندان به طور کامل در سطوح اداری و حکومت ، صرف نظر از هر گونه تبعیضات جنسیتی و نژادی؛ ٨) هماهنگی در ابعاد اجتماعی و سیاسی؛ ٩) مسائل بین سطوح مختلف حکومت به روشنی بیان شود و پتانسیل لازم برای اعمال فشار در سطح محلی به گونه ای که دولت مرکزی قوانین را تغییر دهد؛ ١٠) اصول اساسی حکومت بر مبنای اعتماد و صداقت است ؛ ١٦٦ ١١) توانایی اتخاذ نوآوری وجود داشته باشد (هیمنس و توتمایر، ١٩٨٨: ٦).
رویکرد تمرکزگرایی و ریاستی حاکم بر اداره امور محلی در بعضی از کشورهای آسیایی، آفریقایی و آمریکای لاتین وجود دارد و در این کشورها فشارهای فزاینده ای از سوی شهروندان ، احزاب مردمی و سازمان های مدافع حقوق بشر برای تعدیل قدرت دولت ١٧٦ مرکزی، توسعه سیاسی و تقویت نظام مدیریت شورایی متوجه حاکمان است .