چکیده:
.
زیربنای تفکر بینالمللی کشورها در حوزه روابط بینالملل، نحوه نگاه به «دیگری» است. طبعاً تفکر بینالمللی در ایران نیز رابطه نزدیکی با ادراکات از «دیگری» دارد. این مقاله به این موضوع میپردازد که دانشپژوهان روابط بینالملل در ایران چگونه استعاره را بهعنوان یک رویه تأثیرگذار زبانی، برای صورتبندی مقوله «دیگری» به کار میگیرند. این مقاله با تکیه بر چارچوب تحلیلی و روش تحلیلِ استعاری به بررسی سازههای استعاری درباره مقوله «دیگری» در متون دانشگاهی روابط بینالملل ایرانی میپردازد. محققان روابط بینالملل در سال های اخیر تلاش کرده اند تحقیقات نوینی را با هدف کشف و بررسی مفاهیم و اظهارات استعاری در قلمرو متون دانشگاهی انجام دهند. در این مقاله با الهام از روش تحلیل استعاری جاکل، مصادیق مقوله «دیگری» به عنوان قلمرو مقصد از دل متون برگزیده دانشگاهی روابط بینالملل استخراج شده و مورد تحلیل قرار گرفتهاند. مقاله نشان میدهد که استعارههای توزیعکنندگی، پزشکی/ بدن، بازی و موجودات غیرانسانی بیش از آنکه تلاشی برای ارائه توصیف «دیگری» باشند، نسبت «خود» را با «دیگری»ها در بستر سیاست بینالملل مشخص میکنند. در مقابل، از استعارههای نظامی، دینی و روانشناختی برای تولید معنای مستقیم درباره مصادیق «دیگریِ» خصم یعنی آمریکا و اسرائیل استفاده میشود.
خلاصه ماشینی:
در این راستا، ابتدا آثـار موجـود مـرتبط بـا ایـن موضـوع ، واکاوی و خلأهـای احتمـالی شناسـایی مـیشـوند؛ سـپس تحلیـل اسـتعاری بـه عنـوان چارچوب مفهومی مقاله شرح داده خواهد شد؛ پس از آن ، روش پژوهش و مبتنی بر آن ، استعاره های مفهومی در متون روابط بین الملل ایرانی شناسایی و تحلیل خواهند شد.
(Chilton and Lakoff 2005: 47-48) اما امروزه با چرخش زبانی در روابط بین الملل ، توجه محققان روابط بین الملل بـه سـوی استعاره جلب شده است ؛ از بررسی گفتمان های اتحادیه اروپـا بـر اسـاس اسـتعاره هـای خانه ، خانواده و راه (٢٠٠٦ Hulsse) و نقـش اسـتعاره هـای آپارتایـد، دهکـده جهـانی و امپراطوری آمریکا در جنگ عراق ٢٠٠٣ (٢٠٠٨ Mutimer) گرفته تا نقـش اسـتعاره هـای درنده ، قوم بدوی، بربر، ماشین بیعقل ، مجرم ، متعصب ، دشمن خدا، سـیل ، جـزر و مـد، بادهای سرد، طاعون ، بلا، مار و گرگ در گفتمـان رهبـران آمریکـا در قبـال شـوروی در طول جنگ سرد (١٩٩٧ Ivie) و نقش استعاره پدر در فرایند دشمن سـازی و دیگرسـازی در جریان جنگ سرد و پس از آن و جایگزینی تهدید اسلامی به جـای تهدیـد شـوروی (٢٠٠٨ Steuter and Wills).
/ در این مقاله با الهام از روش دوازده مرحله ای جاکل ، مصادیق مقوله «دیگری» بـه عنـوان قلمرو مقصد در نظر گرفته میشوند؛ سپس اظهارات استعاری دربـاره ایـن مصـادیق ، از دل متون برگزیده دانشگاهی روابط بین الملل استخراج میشوند؛ این اظهارات دسته بندی میشوند و از درون این دسته بندیها، استعاره های مفهومی اسـتخراج مـیشـوند؛ سـپس اظهارات بر اساس استعاره های مفهومی استخراج شده مجددا مورد بررسی و در صـورت نیاز، اسـتعاره هـای مفهـومی مـورد بـازبینی قـرار مـیگیرنـد.
بررسی نقش استعاره در نحوه صـورت بنـدی مقـولات برای دانشوران روابط بین الملل در ایران از این جهت ضـروری اسـت کـه بـه مـا کمـک میکند بنیان های استعاری فهم آنها از مواجهه «خود» با «دیگری» در محیط بین المللـی را درک کنیم .