چکیده:
هدف : هدف این پژوهش شناسایی نیازهای اطلاعاتی بازنشستگان ادارة آمـوزش و پـرورش شهرسـتان بجنـورد به منظور برنامه ریزی برای عرضه خدمات برون کتابخانه ای به آنان است . روش : این پژوهش از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آمـاری آن کلیـه بازنشسـتگان ادارة آمـوزش و پـرورش شهرسـتان بجنـورد تـا سـال ١٣٩٢ بودنـد. حجـم نمونـه آمـاری ١٣٠ نفـر بـرآوردو از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شد. گردآوری داده ها از طریق پرسشنامه محقق سـاخته بـا ١٩گویـه بـرای سـنجش چهـار دسته نیازهای اطلاعاتی فردی ، آموزشی ، فرهنگی -اجتمـاعی و سیاسـی ،و معنـوی -مـذهبی صـورت گرفـت . همچنـین تجزیه و تحلیل داده ها، با کمک نرم افزار اس . پی . اس . اس . در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته ها: در میان چهار دسته نیازهای اطلاعـاتی ، اولویـت نیازهـای اطلاعـاتی بازنشسـتگان ، بـه ترتیـب نیازهـای فردی ، فرهنگی -اجتماعی و سیاسی ، آموزشی ،و معنوی -مذهبی بود. بازنشستگان بیشترین اطلاعات خـود را از طریـق تلویزیون به دست می آورند. تعداد کمی از بازنشستگان (٢٦/٩ درصد (٣٥نفـر)) عضـو کتابخانـه عمـومی بودنـدو٧٦/٩ درصد (١٠٠ نفر) از آنان ازکتابخانه های عمـومی اسـتفاده نمـی کردنـد. بازنشسـتگان بـه نـدرت از کتابخانـه هـا اسـتفاده می کردند. دور بودن از کتابخانه علت عمدة استفادة کم یا عدم استفادة بازنشستگان از کتابخانه عمـومی و دلیـل اصـلی استفاده ایـن تعـداد کـم بازنشسـتگان از کتابخانـه عمـومی ، امانـت گـرفتن کتـاب بـود. میـزان آشـنایی بازنشسـتگان بـا کتابخانه های عمومی و خدمات آنها کمتر از حـد متوسـط (٢/٦٤)و میـزان احسـاس ضـرورت خـدمات دهـی از سـوی کتابخانه های عمومی از نظر بازنشستگان بیشتر از حد متوسط (٤/٢٠) بود. اصالت /ارزش : یافته های این پژوهش می تواند به مسئولان امور در رفع نیازهای اطلاعاتی گروه های ویـژه ای از جامعه کمک کند؛ چرا که شناسایی نیازهای اطلاعاتی بازنشستگان باعث می شود کتابخانـه هـای عمـومی بـا آگـاهی از این نیـازهـا بتواننـد بـا تصـمیم گیـری هـای درسـت بـه رفـع کاسـتی هـای احتمـالی موجـود، تـدوین خـط مشـی مناسـب مجموعه سازی و خدمات دهی و بهبود کانال های دستیابی به اطلاعات بپردازند.
خلاصه ماشینی:
"لذا، با توجه به مباحث مطرح شـده ، پـژوهش حاضـر سـعی دارد بـه ایـن مسـأله بپـردازد کـه نیازهای اطلاعاتی بازنشستگان ادارة آموزش و پرورش شهرستان بجنورد در چـه حـد اسـت ، آنـان چگونه این نیازهای اطلاعاتی را مرتفع می سازندو کتابخانه های عمومی در رفع این نیازها در عمل و نیز از دیدگاه بازنشستگان چه جایگاهی دارندو همچنین در صورت استفاده کم یا عدم اسـتفاده ، چه مشکلات و موانعی در کنار سایر عوامل در استفاده نکردن آنها از کتابخانه ها وجود دارد.
(رجوع شود به تصویر صفحه) ٣اطلاعات برای رشد آگاهی های سیاسی و درک و تحلیل مسائل ایران و جهان ٣/٣٧ ١/٠١٣ بـا توجـه بـه داده هـای جـدول ٣، در طبقـه بنـدی نیازهـای اطلاعـاتی فرهنگـی -اجتمـاعی و سیاسی پاسخگویان ، اطلاعات دربارة قوانین اجتمـاعی (بـا میـانگین ٣/٨٠و انحـراف معیـار٠/٩٤) بیشترین نیاز را به خود اختصاص داده است .
بنابراین ، با توجه به جدول فـوق میـانگین آشـنایی کـاربران بـا کتابخانـه و خـدمات آن ٢/٦٤می باشدکه کمتر از حد متوسط است که این واقعیت نشان دهندة ضرورت اتخـاذ روش هـای مناسب جهت افزایش میزان آشنایی ایـن افـراد بـا کتابخانـه هـای عمـومی اسـت کـه بـه دنبـال آن می توان انتظار داشت میزان استفادة آنان از کتابخانه نیز افزایش یابد.
همچنین از آن جایی که بازنشسـتگان مهـم تـرین نیـاز اطلاعـاتی خـودرا نیازهای فردی عنوان کردند، کتابخانه ها باید در انجـام رسـالت خـود در دسـترس پـذیر کردن اطلاعات برای بازنشستگان ، به نیازهای فردی آنها توجه بیشـتری داشـته باشـندو مجموعه سازی ، مجموعه گستری و خدمات دهی کتابخانه های عمومی بـا توجـه بـه ایـن نیازهای اطلاعاتی انجام شود.
org/node//from: http: ٢٠١٣٫ ١٠٫ Retrieved July Support and Information Needs of Older and Disabled Older ."