چکیده:
هدف: پژوهش حاضر با هدف،ارزیابی دایرهالمعارفهای فارسی کودکان و نوجوانان منتشره بین سالهای 1385 تا 1390 و تعیین میزان مطابقت آنها با معیارهای ارزیابی کتابهای مرجع صورت گرفته است.
روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که با استفاده از روش تحلیل محتوا صورت گرفته است. جامعه آماری، 150 عنوان دانشنامه منتشره است که با استفاده از سیاهه وارسی محقق ساختهای مورد ارزیابی قرار گرفتند.
یافتهها:یافته هانشان داد که از 150عنوان دانش نامه بررسی شده، 45اثر (30 درصد) عمومی و 105 اثر (70 درصد) تخصصی هستند. سال ۱۳۸۸ با 34 عنوان، بیشترین اثر منتشره را به خود اختصاص داد. بررسی دایره شمول دایرهالمعارفها نیز نشان داد که ۷۱/۵ درصد آثار تخصصی و ۲۸/۵ درصد عمومی بودهاند. بررسی ۱۲ مولفه طرح شده در دامنه و محدوده نشان داد که بیش از نیمی از آثار ترجمهای هدف از تهیه آثار را ذکر نکرده و بیش از ۶۰ درصد آثار منتشره فاقد نمایه بودند. نداشتن راهنمای استفاده از اثر نیز در ۶۳/۶ درصد آثار تالیفی - ترجمهای و ۹۷ درصد آثار ترجمهای کاملا مشهود بود. مقایسهی کیفیت آثار منتشره نشان داد که دانشنامههای تالیفی در مقایسه با ترجمهای وتالیفی- ترجمهای از کیفیت بهتری برخوردار بودند.
اصالت/ارزش: با توجه به فقدان پژوهشهای جامع و کاربردی که صرفا به بررسی وضعیت دایرهالمعارفها پرداخته باشد، این اثر تلاش کرده ضمن بررسی میزان مطابقت آثار منتشره با معیارهای ارزیابی کتاب مرجع کودکان و نوجوانان؛ الگویی نیز جهت استفاده پدیدآورندگان، استفادهکنندگان و ناشران جهت انتشار و انتخاب اثر مناسب ارائه کند.
خلاصه ماشینی:
com تاریخ دریافت :١٣٩٣/٠٩/٣٠؛ تاریخ پذیرش : ١٣٩٣/١٢/٢٧ چکیده هدف :پژوهش حاضر با هدف ارزیابی دایره المعارف های فارسـی کودکـان و نوجوانـان ، منتشرشـده بین سال های ١٣٨٥ تا ١٣٩٠ صورت گرفته است تا میزان مطابقـت آن هـا بـا معیارهـای ارزیـابی کتـاب هـای مرجع را معین کند.
بنابراین ، پـژوهش حاضـر درصـدد اسـت تـا مشخص کند که وضعیت دایـره المعـارف هـای منتشـر شـده بـرای کودکـان و نوجوانـان از حیـث مطابقت با معیارهای ارزیابی کتاب های مرجع در چه وضـعیتی هسـتند؟ سـعی خواهـد شـد ضـمن بررسی وضعیت آثار منتشرشده ، الگویی نیز برای تهیه کنندگان و ناشران ارائه گردد.
معیار شمول در دانش نامه های کودکان و نوجوانان نوع تألیفی ترجمه ای تألیفیـترجمه ای کل شمول تعداد درصد تعداد درصد تعداد درصد تعداد درصد عمومی 0 23 23 55/9 18 0 28/5 41 اختصاصی 71/5 109 100 11 77 84 44/1 14 کل 100 150 100 11 100 107 100 32 همان گونه کـه در جـدول ٣مشـاهده مـی شـود، اکثـر دانـش نامـه هـای کودکـان و نوجوانـان اختصاصی هستندوبه صورت آثار تألیفی ـترجمه ای منتشر شده اند.
البتـه ضـعف نمایـه و ارجاعات مختص آثار مرجع کودک و نوجوان نیست بلکه یافته های فتـاحی و آسـتانه (١٣٨٧) در بررسی میـزان رعایـت معیارهـای سـاختاری منـابع مرجـع چـاپی فارسـی منتشـره در چهـار حـوزة موضوعی مختلف بین سال های ١٣٧٤ تا ١٣٨٣ نشـان داد کـه معیارهـایی ماننـد نمایـه هـای پایـانی که در زودیابی اطلاعات نقش مهمی دارد، در بیشتر موارد استفاده نشده است .