چکیده:
خشکسالی پدیدهای است که در قالب تغییر پذیری اقلیم زندگی انسان را تحت تاثیر قرار داده و تغییر اقلیم بر شدت آن افزوده است. در این پژوهش پدیده خشکسالی در یکی از استانهای زرخیز کشور یعنی خوزستان مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور از داده های بارش 14 ایستگاه استان در طول دوره آماری 30 ساله 1986 تا 2016 استفاده گردید. روش کار در این پژوهش بررسی وضعیت خشکسالی استان بر اساس نمایه شاخص بارش استاندار SPI و همچنین احتمال رخداد و دوره بازگشت خشکسالی با شدتهای مختلف و نیز تحلیل روند خشکسالی بوده است. نتایج این پژوهش نشان داد میزان خشکسالی در بخش های جنوبی و غربی و جنوب شرقی بیشتر بوده است. بررسی آزمون روند نشان داد در بیش از 85 درصد مساحت استان روبه روند خشکسالی افزایشی است. همچنین بررسی دوره های بازگشت خشکسالی نشان داد، خشکسالی های ملایم و متوسط به ترتیب با متوسط بازگشت 3 و 10 ساله بالاترین احتمال رخداد را در استان دارند. بررسی دوره بازگشت خشکسالی ها با شدت های مختلف نشان داد مناطق جنوبی استان خشکسالی را در دوره بلند مدتتری تجربه میکنند در صورتی که دوره بازگشت خشک سالی در مناطق شمالی استان کوتاه تر است. به این معنا که ایستگاه های با بارش بیشتر با پریود کوتاه تری دچار خشکسالی میگردند.
خلاصه ماشینی:
"بررسی کلی شاخص خشکسالی در پهنه استان خوزستان مشاهده میشود میزان خشکسالی در بخش های جنوبی و غربی و جنوب شرقی ( ایستگاه های آبادان ، اهواز ، امیدیه ، آغاجاری ، هندیجان ) بین سال های 1986 تا 2016 بسیار زیاد بوده است در بخش شمال غربی (ایستگاه های دزفول و صفی آباد ) خشکسالی تقریبا زیاد بوده است ولی در بخشهای مرکزی و شرقی (های ایذه ، مسجد سلیمان، رامهرمز ، شوشتر، بهبهان و ماهشهر) میزان بارشها تا حدودی مناسب و خشکسالی کمتر بوده است.
با توجه به اینکه سری سی ساله شاخص SPI همه ایستگاههای استان از توزیع نرمال تبعیت میکرد لذا از روش رگرسیون برای بررسی روند داده ها استفاده شد که نتایج این بررسی به علت محدودیت مقاله برای دو ایستگاه اهواز و آبادان بر روی شکل 7 نشان داده شده است.
بر اساس نتایج این اشکال سری زمانی شاخص SPI در طول دوره سی ساله در ایستگاههای اهواز، آبادان، هندیجان، ایذه، مسجد سلیمان، صفی آباد، رامهرمز، ماشهر، بستان، دزفول، آغاجری و امیدیه دارای روند منفی است که شدت آن در ایستگاههای اهواز، صفی آباد، رامهرز، بستان و مسجد سلیمان از بقیه ایستگاههای استان بیشتر است و در سالهای آتی با خشکسالی های شدیدتری مواجه خواهند شد.
شکل شماره (7): نمودار رگرسیون خطی داده های شاخص SPI ایستگاههای اهواز و آبادان / نتیجه گیری بررسی روند تغییرات 30 ساله شاخص spi ایستگاههای استان با استفاده از روشهای پارمتریک نشان داد شدت خشکسالی استان خوزستان طی سی سال اخیر روند افزایشی داشته است."