چکیده:
در مباحث جدید توسعه پایدار، تاکید عمده بر توسعه انسانی است که این مهم جز از راه سیاست گذاری های مبتنی بر مباحث مربوط به تخصیص کارآمدتر منابع که خود از مباحث عمده عدالت اجتماعی است، امکان پذیر نیست. از جمله سیاست های دولت در تحقق این امر، طرح هدفمندی یارانه ها است. با توجه به اینکه مبنای این طرح، حمایت از اقشار آسیب پذیر و بهبود کیفیت زندگی آنها است، مطالعه حاضر به سنجش اثربخشی یارانه ها بر کیفیت زندگی روستاییان بعد از اجرای مرحله اول طرح هدفمندی یارانه ها پرداخته است. روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی و طرح تحقیق شبه پانل است. واحد تحلیل 245 خانوار روستایی در روستاهای بخش احمدآباد شهرستان مشهد است. کیفیت زندگی خانوارهای روستایی در سه بعد اقتصادی، اجتماعی و کالبدی- محیطی به کمک 18 مولفه و 62 متغیر در دو مقطع زمانی قبل و بعد از مرحله اول طرح هدفمندی در طیف لیکرت مورد بررسی قرار گرفت. روایی پرسشنامه به وسیله تحلیل عاملی تاییدی(05/ 0 Sig. ≤ ، 87/ 0 = (Kaiser-Meyer تایید گردید و پایایی آن به وسیله آلفای کرونباخ 87/ 0 مطلوب تشخیص داده شد. نتایج نشان داد که میانگین کیفیت زندگی خانوارهای روستایی در بعد اجتماعی از 17/ 3 به 69/ 2 و در بعد اقتصادی از 79/ 2 به 45/ 2 و در بعد محیطی کالبدی از 06/ 3 به 84/ 2 و در سازه کیفیت زندگی از 3 به 54/ 2 در پایان مرحله اول طرح هدفمندی یارانه ها کاهش یافته است. در واقع طرح هدفمندی یارانه ها نتوانسته است در بهبود کیفیت زندگی خانوارهای روستایی موثر باشد. اگر چه میانگین کیفیت زندگی در ابعاد مورد بررسی قبل از طرح هدفمندی پائین تر از حد متوسط ارزیابی بوده است، اما پس از اجرای طرح هدفمندی، میانگین کیفیت زندگی و ابعاد آن نسبت به قبل از اجرای طرح هدفمندی کاهش داشته است.
خلاصه ماشینی:
"در همین راستا، کشورهای جهان سوم سعی کرده اند تا هزینه های یارانه را کاهش دهند (مقدسی و شرافتمند، ١٣٩١: ٢٠٣)؛ در ایران نیز طی چند سال اخیر همگام با حرکت دولت به سمت خصوصی سازی و کاهش سهم خود از اقتصاد، بحث یارانه ها و هدفمندسازی آن مورد توجه قرار گرفت و در سال ١٣٨٩ طرح هدفمندی یارانه ها به عنوان یکی از ابزارهای مهم اقتصادی دولت در امر سیاست گذاری- های حمایتی از قشرهای آسیب پذیر به اجرا درآمد با این حال بررسیها نشان میدهد برخی ایرادهای موجود باعث شده است تا نظام یارانه کشور به بیراهه کشیده شود و حتی برخلاف هدف اصلی آن یعنی حمایت از قشرهای آسیب پذیر و کاهش فاصله طبقاتی پیش برود.
Paired Samples Test جدول شماره (٦): آزمون تی جفت نمونه ای به تفکیک ابعاد و مؤلفه های کیفیت زندگی انگ انگ Paired Samples Test مؤلفه می ین قبل از طرح می ین بعد از طرح میانگین میزان اختلاف در سطح اطمینان ٩٥ % آماره t sig هدفمندی هدفمندی حد پایین حد بالا قدرت خرید 3/05 2/82 0/22 0/11 0/33 4/02 0/000 ابزارهای ارتباطی 2/42 1/88 0/54 0/43 0/64 10/23 0/000 درآمد و دارایی 2/70 2/28 0/42 0/36 0/49 12/25 0/000 اشتغال 3/02 2/81 0 -0/1 0/07 -0/05 0/96 رفاه اقتصادی 2/34 1/62 0/72 0/62 0/82 14/23 0/000 مصرف حامل های انرژی 2/53 2/38 0/14 0/4 0/24 2/86 0/000 وضعیت کشاورزی 2/78 2/47 0/31 0/26 0/36 12/37 0/000 آسیب پذیری در بحران 2/19 1/55 0/64 0/55 0/73 14/9 0/000 امید به آینده 2/68 1/88 0/8 0/69 0/9 14/7 0/000 مشارکت اجتماعی 3/33 3/04 0/28 0/23 0/33 11/3 0/000 تفریح و اوقات فراغت 2/39 1/76 0/63 0/51 0/74 10/9 0/000 بهزیستی 3/38 2/79 -2/23 -2/3 -2/1 -61/8 0/000 بهداشت وسلامت 3/17 2/43 0/75 0/66 0/82 17/98 0/000 امنیت عمومی 3/85 3/59 0/26 0/15 0/38 4/55 0/000 آموزش 2/41 2/40 0/01 -0/36 0/06 0/49 0/62 مسکن 3/25 2/74 0/51 0/44 0/58 14/01 0/000 تعلق مکانی 3/94 3/92 0/02 -0/04 0/08 0/58 0/000 دسترسی به امکانات و خدمات 2/19 2/12 0/07 0/03 0/12 3/19 0/000 منبع : مطالعات پژوهش ، ١٣٩٣."
(
, 
, 
)
