چکیده:
اﻃﺎﻟﻪ دادرﺳﯽ در دادﮔﺎه ﻫﺎی دادﮔﺴﺘﺮی ﯾﮑﯽ از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ در ﺳﻨﻮات اﺧﯿﺮ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ اﻫﻤﯿﺖ و آﺛﺎر ﺳﻮء زﯾﺎﻧﺒﺎری ﮐﻪ دارﻧﺪ ﺑﺮای ﻣﺮاﺟﻌﯿﻦ دادﮔﺴﺘﺮی و ﺣﺘﯽ ﻣﺘﺼﺪﯾﺎن اﻣﺮ ﻗﻀﺎء، اﻋﻢ ازﻣﺪﯾﺮان ارﺷﺪ ﻗﻮه ﻗﻀﺎﺋﯿﻪ و ﻗﻀﺎت و ﺳﺎﯾﺮ ﮐﺎرﮐﻨﺎن اﯾﻦ ﺗﺸﮑﯿﻼت ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﻌﻀﻞ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ. ﺗﻼﺷﻬﺎ و اﻗﺪاﻣﺎت ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺧﻮب و ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺟﻬﺖ رﻓﻊ اﯾﻦ ﻣﻌﻀﻞ ﻫﻢ از ﺳﻮی ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﻦ ﻗﻮه ﻗﻀﺎﺋﯿﻪ و ﻫﻢ از ﺳﻮی ﺑﻌﻀﯽ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮان ﻣﻌﻤﻮل ﮔﺮدﯾﺪه وﻟﯿﮑﻦ ﮐﺎﻓﯽ ﻧﺒﻮده و ﻣﺸﮑﻞ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ ﻗﻮت ﺧﻮد ﺑﺎﻗﯽ اﺳﺖ و ﻻزم اﺳﺖ در اﯾﻦ ﺧﺼﻮص ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺻﻮرت ﭘﺬﯾﺮد. در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ درﺻﺪد ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺟﻮاب اﯾﻦ ﺳﺌﻮال ﻫﺴﺘﯿﻢ ﮐﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻠﻞ و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در اﻃﺎﻟﻪ دادرﺳﯽ در ﻣﺤﺎﮐﻢ اﺳﺘﺎن ﮐﻬﮕﯿﻠﻮﯾﻪ و ﺑﻮﯾﺮاﺣﻤﺪ ﮐﺪاﻣﻨﺪ؟ آﯾﺎ ﻓﻘﻂ ﻗﻮه ﻗﻀﺎﺋﯿﻪ ﻣﺴﺌ ل اﺳﺖ و ﯾﺎ ﻗﻮای ﻣﻘﻨﻨﻪ و ﻣﺠﺮﯾﻪ و ﺳﺎﯾﺮ ﻧﻬﺎدﻫﺎی ﻏﯿﺮ دوﻟﺘﯽ ﻫﻢ در اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﻮﺛﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺤﻘﯿﻖ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐ اوﻻ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻌﺪدی در ﺑﺮوز اﯾﻦ ﻣﻌﻀﻞ دﺧﯿﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺛﺎﻧﯿﺎ اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻧﺎﺷﯽ ازاﯾﺮاداﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻢ در ﻗﻮای ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ وﺟﻮد دارد و ﻫﻢ دﯾﮕﺮ ﻧﻬﺎدﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ ﮐﺎﻧﻮﻧﻬﺎی وﮐﻼ و ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن رﺳﻤﯽ در آن ﻣﻮﺛﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻣﻮاردی از ﻗﺒﯿﻞ ﮐﻤﺒﻮد ﺷﺪﯾﺪ ﮐﺎدر ﻗﻀﺎﯾﯽ و اداری و ﺗﺠﻬﯿﺰات و ﻣﻠﺰوﻣﺎت ﻣﻨﺎﺳﺐ ﮐﺎری و ﺗﺮاﮐﻢ زﯾﺎد ﮐﺎر در اﯾﻦ اﺳﺘﺎن از ﻋﻠﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗ ﻗﻀﺎﺋﯿﻪ ﺑﻮده و از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﻮای ﻣﻘﻨﻨﻪ و ﻣﺠﺮﯾﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻧﻘﺺ و ﯾﺎ ﺧﻼء ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ و ﻋﺪم آﮔﺎﻫﯽ ﻣﺪﯾﺮان و ﻣﺘﺼﺪﯾﺎن اﺟﺮاﯾﯽ ﻣﺮاﺟﻌﯿﻦ ﺑﻪ دادﮔﺎﻫﻬﺎ ازﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﯾﺎ ﻧﺤﻮه اﺟﺮای ﺻﺤﯿﺢ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و دﺳﺘﻮرات ﻗﻀﺎﯾﯽ اﺷﺎره ﮐﺮد و ﺑﺮای رﻓﻊ آن ﻻزم اﺳﺖ اﯾﻦ اﯾﺮادات و اﺑﻬﺎﻣﺎت ﻣﺮﺗﻔﻊ ﮔﺮدد و آﻣﻮزﺷﻬﺎ و آﮔﺎﻫﯿﻬﺎی ﻻزم ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﺠﺮﯾﺎن ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻫﻢ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺮدم داده ﺷﻮد.
خلاصه ماشینی:
"ما بنا داریم با امید به لطف و عنایت ویژه حق تعالی و راهنمایی و مشورت اساتید محترم علل و عوامل این معضل را در دادگاههای استان کهگیلویه و بویراحمد شناسایی نموده و تا جایی که ممکن است راههای غلبه بر آنها را نیز ارائه دهیم و در این تحقیق که در سه فصل تهیه گردیده است ، در فصل اول پس از ذکر تعاریف واژه های کلیدی به طور مختصر به وضعیت جغرافیایی، اجتماعی و قضایی پرداخته ایم و در فصل دوم سعی شده عوامل موثر در اطاله دادرسی و نقش هر کدام از قوای سه گانه (قضائیه ، مقننه و مجریه ) و سازمانها و نهادها و اشخاص حقیقی و حقوقی را شناسایی و مورد نقد و بررسی قرار دهیم و در فصل سوم راهکارهای موثر در رفع این پدیده را ذکر کرده و به تفصیل تشریح نموده ایم .
استان کهگیلویه و بویراحمد از اولین استانهایی بود که قبل از سایر استان ها، این قانون را همزمان در کل استان اجرا کرد، جالب است که قانون مزبور با همان انگیزه ای که به تصویب رسید در فاصله زمانی کوتاهی (حدود هشت سال )، دست خوش تغییرات و اصلاحات عمده و اساسی گردید، هدف و انگیزه اصلی از تصویب قانون ذکر شده و حذف دادسراها، ارجاع مستقیم دعاوی جزایی به قاضی محکمه و در نتیجه جلوگیری و رفع اطاله دادرسی بود، لیکن رئیس جدید قوه قضائیه ، حذف دادسراها را خلاف اصل استقلال و بی طرفی قضات محاکم و همچنین موجب اطاله بیشتر در رسیدگی ها تلقی می نمود و با پیگیری وی و تصویب مجلس شورای اسلامی ضمن احیاء دادسراها، تغییرات کلی در آن قانون داده شد اما مشکل حل نشد و معضل همچنان به قوت خود باقی ماند."