چکیده:
انسجام از به هم پیوستن واژگان و جملاتی ایجاد میشود که حاوی معنا و مفهوم خاصّی هستند و به کمک روابط معنایی که میان عناصر یک متن وجود دارد، مفاهیم را انتقال میدهد و متنی منسجم و یکپارچه میآفریند. انسجام به سه نوع دستوری، واژگانی و پیوندی تقسیم میشود که در این پژوهش، به انسجام واژگانی و تحلیل عناصر و روابط واژگانی داستان گیومرت بر اساس نظریة هالیدی و حسن پرداخته شدهاست. روش پژوهش، توصیفی است و نتایج با استفاده از تحلیل واژگان به شیوة کتابخانهای بررسی گردیدهاست. پس از تحلیل عناصر واژگانی، این نتیجه حاصل شد که شاعر توانسته در متن داستان، با بهکارگیری همة عناصر واژگانی، بهویژه عنصر تکرار، پیوندی ناگسستنی در متن ایجاد کند.
خلاصه ماشینی:
ک؛ مهـاجر و نبـوی، ١٣٧٦)، کتاب زبان ، بافت و متن (جنبه هایی از زبان در چشم اندازی اجتماعیـ نشانه شناختی) ترجمۀ منشیزاده و ایشانی (١٣٩٣)، کتـاب نظریـۀ انسـجام و پیوسـتگی و کاربسـت آن در تحلیـل متون (ایشانی، ١٣٩٥) و نیز مقـالاتی چـون : «انسـجام متنـی در غزلیـات سـعدی» (شـهبازی، ١٣٧٨)، «پیوســتگی و همبســتگی مــتن در فارســی» (تــاکی، ١٣٧٨)، «بــه کــارگیری روابــط واژگانی در سبک شناسی و کاربرد آن در شعر نیمایی» (طارمی و رحمانی، ١٣٧٩)، «انسجام متنی در داستان مدیر مدسه جلال آل احمد» (مؤمنی،١٣٨٠)، «کاربرد آموزه های زبانشناسی نقش گرا در تجزیه و تحلیل متون ادبی» (آقاگل زاده ، ١٣٨٤)، «فراینـد انسـجام دسـتوری در شعری بلند از عمعق بخارایی» (شعبانلو و دیگـران ، ١٣٨٧)، «پربسـامدترین روابـط مفهـومی میان واژگان » (شریفی و مولوی، ١٣٨٧)، «مقایسه و تحلیل عوامل انسجامی متن در فارسی و انگلیسی» (نورمحمدی، ١٣٨٨)، «مقایسه و بررسی انسجام متنی در غزلیات سـعدی و بیـدل » (یاحقی و فلاحی، ١٣٨٨)، «انسجام لغوی، نتیجۀ زنجیرهایی از کلمات مـرتبط » (مـوریس و هرست ، ١٩٩١م .
هـدف ایـن پـژوهش ، بررسـی ابزارهای آفرینندة انسجام متن بر اساس الگوی هلیدی و حسن و نیز پاسخ بـه چنـد پرسـش است که آیا در داستان اساطیری گیومرت در سبک خراسانی، با توجه به کوتاهی جمـلات و تکرار واژگان و جملات ، گره انسجامی وجود دارد؟ در صورت وجـود داشـتن انسـجام ، کدام یک از عناصر انسجام واژگانی برجسته تراست ؟ این مسئله سبب توجه خواننـدگان بـه متن مذکور و سطح انسجام و پیوستگی آن و نیز مقایسۀ آن بـا دیگـر مـتن هـای شـاهنامه در بخش های پهلوانی و تاریخی خواهد شد.