چکیده:
شهرها همیشه مراکزی برای ابداع، نوآوری و خلاقیت هستند و جهان امروز شاهد جهشی بلند بهسوی زندگی هرچه بهتر و با کیفیتتر است. تلاش برای ارتقای کیفیت زندگی یکی از اصلیترین اهداف توسعه است که در این مسیر توجه به شهرها بهعنوان مراکزی که گردانندۀ اصلی این جریان هستند، از اهمیت بسیاری برخوردار است. هریک از سکونتگاههای شهری استان اردبیل به لحاظ دارابودن پیشینۀ تاریخی، داشتن فرهنگ غنی، تنوع قومی، موقعیت مرزی، برگزاری جشنوارههای متعدد و غذاهای سنتی متعدد، قابلیت تبدیلشدن به شهر خلاق را دارند. هدف این پژوهش، ارزیابی وضعیت شاخصهای شهر خلاق و نحو، پراکنش این شاخصها با استفاده از الگوهای تصمیمگیری چندمعیاره در سطح سکونتگاههای شهری استان اردبیل است. روش پژوهش از نوع توصیفی - تحلیلی است که با بهرهگیری از الگوی تاپسیس، ویکور و ضریب آنتروپی شانون سعی بر این دارد تا شاخصهای شهر خلاق را در سطح سکونتگاههای شهری استان اردبیل ارزیابی کند. در پژوهش حاضر، سکونتگاههای شهری استان اردبیل براساس 26 معیار از شاخصهای شهر خلاق رتبهبندی و سطحبندی شدهاند. نتایج حاصل از مطالعات نشان میدهد میزان برخورداری سکونتگاههای شهری استان اردبیل از لحاظ شاخصهای شهر خلاق متفاوت است و شکاف بسیاری بین سکونتگاههای شهری استان وجود دارد. بهترین وضعیت از لحاظ شاخصهای شهر خلاق بر اساس الگوی تاپسیس را اردبیل، سرعین و مشکینشهر دارند و کمترین میزان برخورداری مربوط به بیلهسوار و نیر است. بر اساس الگوی ویکور، بیشترین میزان برخورداری از لحاظ شاخصهای شهر خلاق مربوط به سکونتگاههای شهری اردبیل، مشکینشهر و پارسآباد و کمترین میزان برخورداری از لحاظ این شاخصها مربوط به سکونتگاههای شهری کوثر و نیر است.
خلاصه ماشینی:
"سپس نتایج دو الگوی تاپسیس و ویکور را در رتبهبندی سکونتگاههای شهری مقایسه کند؛ بنابراین، هدف پژوهش حاضر، سطحبندی و رتبهبندی سکونتگاههای شهری استان اردبیل براساس شاخصهای شهر خلاق با استفاده از الگوهای تصمیمگیری چندمعیاره است.
آنچه پژوهش حاضر را از پژوهشهای پیشین متمایز میکند این است که در این پژوهش برای سطحبندی سکونتگاههای شهری استان اردبیل از لحاظ شاخصهای شهر خلاق، از تعداد معیارهای جامع (26 معیار از شاخصهای شهر خلاق) و دو الگوی تاپسیس و ویکور برای سطحبندی استفاده شده است.
سطحبندی میزان برخورداری سکونتگاههای شهری استان اردبیل از لحاظ شاخصهای شهر خلاق در الگوی تاپسیس به شرح زیر انجام شد: در ابتدا شاخصهای مورد بررسی پس از تکمیل بهصورت ماتریس 7 × 13(Xij) از طریق رابطۀ (1) استاندارد شده است و ماتریس R را تشکیل میدهد.
میزان برخورداری از شاخصهای شهر خلاق براساس الگوی تاپسیس (منبع: نگارندگان) نتایج جدول (2) و شکل (4) حاکی از آن است که رتبۀ یک را از لحاظ شاخصهای شهر خلاق، سکونتگاه شهری اردبیل بهعنوان مرکز استان با میانگین (40 درصد) به خود اختصاص میدهد.
نقشه میزان برخورداری سکونتگاههای شهری از شاخصهای شهر خلاق با الگوی تاپسیس (منبع: نگارندگان) نتایج حاصل از سطحبندی سکونتگاههای شهری استان اردبیل بر اساس الگوی تاپسیس نشان میدهد که سکونتگاههای شهری اردبیل، سرعین و مشکینشهر در سطح برخوردار قرار دارند، سکونتگاههای شهری پارسآباد و خلخال در سطح نیمهبرخوردار و سکونتگاههای شهری گرمی، نمین، کوثر، بیله سوار و نیر در سطح کمبرخوردار قرار گرفتهاند."