چکیده:
با وجود تصویب قانون جامع حمایت از معلولان در سال 1383 و پس از آن الحاق به کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت در سال 1387، هنوز خلاهای جدی و کاستیهای مهمی در مقررات مربوط به حمایت از معلولان ملاحظه میشود. شناسایی و بهرهگیری از آموزههای اسلامی و فقه اهلبیت (ع) در این باره که مشتمل بر قواعد جامع، مطالب بدیع و ارزندهای است، ظرفیت مهمی است که تاکنون مورد اهتمام لازم قرار نگرفته و به دنبال آن لزوم اصلاح و تکمیل قانون جامع حمایت از حقوق معلولان است که باید تکیه بر همین آموزهها، قواعد و نیز رعایت استانداردها صورت گیرد. در این نوشتار تلاش شده به این دو مسئله عنایت شود. ازاینرو بر پایه مطالعات انجام شده در مقاله حاضر، مهمترین قواعد و اصول محوری جهت تامین حقوق افراد دارای معلولیت و ارتقای حمایت از آنان از منظر فقهی ارائه شده و همچنین پیشنهادهایی برای رفع نقایص و تکمیل قانون جامع حمایت از حقوق معلولان با تکیه بر آموزههای دینی و معارف ارزشمند اهلبیت (ع) بیان گردیده است تا با اصلاح این قانون، سندی جامع، کارآمد، کرامتمحور و در خور نظام اسلامی تدوین و ارائه شود.
خلاصه ماشینی:
شناسایی و بهرهگیری از آموزههای اسلامی و فقه اهلبیت (ع) در این باره که مشتمل بر قواعد جامع، مطالب بدیع و ارزندهای است، ظرفیت مهمی است که تاکنون مورد اهتمام لازم قرار نگرفته و به دنبال آن لزوم اصلاح و تکمیل قانون جامع حمایت از حقوق معلولان است که باید تکیه بر همین آموزهها، قواعد و نیز رعایت استانداردها صورت گیرد.
ازاینرو بر پایه مطالعات انجام شده در مقاله حاضر، مهمترین قواعد و اصول محوری جهت تأمین حقوق افراد دارای معلولیت و ارتقای حمایت از آنان از منظر فقهی ارائه شده و همچنین پیشنهادهایی برای رفع نقایص و تکمیل قانون جامع حمايت از حقوق معلولان با تکیه بر آموزههای دینی و معارف ارزشمند اهلبیت (ع) بیان گردیده است تا با اصلاح این قانون، سندی جامع، کارآمد، کرامتمحور و در خور نظام اسلامی تدوین و ارائه شود.
البته در اسناد حقوق بشری ديگری مانند کنوانسيون رفع هرگونه تبعيضنژادی (1965)، کنوانسيون رفع هرگونه تبعيض عليه زنان (1979)، کنوانسيون ممنوعيت شکنجه و ديگر اَشکال رفتار ظالمانه و ضدانسانی (1984) نيز بهصورتی کلی حقوق تمام افراد را مورد توجه قرار گرفته و اخیراً در لایحه اصلاحی این قانون فرد دارای معلولیت اینگونه تعریف شده است: «فرد معلول: شخصی که بر اساس طبقهبندیهای بینالمللی انواع معلولیت سازمان بهداشت جهانی، با تأیید کمیسیون پزشکی ـ توانبخشی تشخیص نوع و تعیین شدت معلولیت سازمان بهزیستی کشور، در اثر اختلال و آسیب جسمی، حسی، ذهنی، روانی و یا توأم با محدودیت قابل توجه و مستمر در فعالیتهای روزمره زندگی و مشارکت اجتماعی مواجه است».