چکیده:
ابوزید عبدالرحمن ابن خلدون (۸۰۸- ۷۳۲هـ / ۱۴۰۶–۱۳۳۲م) یکی از بزرگترین اندیشمندان گرانمایه اسلامی است که کتاب «العبر» در هفت جلد به او تعلق دارد. مقدمه این کتاب یکی از عظیمترین شاهکارهای فلسفی، تاریخی و جامعه شناسی در عالم اسلام بشمار میرود و نام ابن خلدون نیز به خاطر همین پیشگفتار پرآوازه گشته است. همچنین مرتبه فلسفی ابن خلدون تقریبا بطور کامل تحت الشعاع شهرت وی در مقام جامعهشناس و نظریه پرداز تاریخ قرار گرفته است. وی از مورخانی است که جامعه را از منظر «روان شناسی» نگاه کرده و تلاش دارد که حوادث اجتماعی را از راه تحلیل روانی در جامعه مطالعه کند. بر این اساس این پژوهش به دنبال بررسی روانشناسی اجتماعی و سیاسی از دیدگاه ابن خلدون میباشد.
خلاصه ماشینی:
"بنابراین با ملاحضه جنگ و ریشههای آن در نظر ابن خلدون، معلوم میشود که دیدگاه این خلدون در مورد پدیده جنگ یک دیدگاه واقع بینانه و الهام گرفته از متن تاریخ و حیات اجتماعی بشری بوده است.
بوتول قدرت سیاسی را از دید ابن خلدون، ابراز استثمار میداند و به این نقل قول از مقدمه استناد میورزد: ابتدا به منافع حاکم 1 توجه میشود و سعی میگردد با دادن قدرت سلطهگر بر عموم، اقتدار وی استحکام یابد، منافع عمومی 2 تنها یک منفعت فرعی و ثانوی است.
بوتول آراء او را درباره اشکال سیاسی حکومت و نوع برتر آن، قدرت سیاسی و بحث حاکمیت، به شکل غیرقابل منتظرهای مختصر، مبهم و دارای تناقض میداند، زیرا عقیده دارد که در آراء ابن خلدون «قانون اسلامی» در مقابل «حکومت مبتنی بر عقل» ملاحظه شده است.
البته نویسنده بر این باور است که اگر چه اختتام موضوعات به آیات، باعث کشش و ظرافت مباحث میگشته است، اما از روح مقدمه استنباط میشود که هر گاه ابن خلدون به جنبۀ مثبت مسائل سیاسی برخورد میکرده، از این روش برای طفره رفتن از بحث و شرح بیشتر، استفاده مینموده است و این شیوه اجازه نمیداده که برخی از مباحث پراهمیت مورد بحث و تحلیل قرار بگیرد.
همچنین با ملاحضه جنگ و ریشههای آن در نظر ابن خلدون، معلوم میشود که دیدگاه ابن خلدون در مورد پدیده جنگ یک دیدگاه واقع بینانه و الهام گرفته از متن تاریخ و حیات اجتماعی بشری بوده است."