چکیده:
شکلگیری تمدنهای مهم در فلات ایران در قالب امپراتوری های بزرگ در جهان
سیاسی آن زمان و اقتدار سیاسی، نظامی، اقتصادی و حتی فرهنگی آن در طی ادوار
مختلف تاریخی، سبب آن گردیده است که در گزارش های مورخین، سیاحان و
جغرافیا نویسان همواره از شکوه و عظمت شهرهای ایرانی با نقش های متفاوت
سیاسی، فرهنگی، اقتصادی در صدر شهرهای جهان عصر خود یاد شود، اما در این
میان جندی شاپور دارای ویژگی خاصی است که نه تنها در تاریخ ایران بلکه جهان
منحصر به فرد است و آن جایگاه علمی این شهر بخصوص از بعد پزشکی است، به
گونه ای که در زمان ساسانیان از این شهر به عنوان شهر بقراط یاد شده است. سقوط
ساسانیان عامل تضعیف علمی این دانشگاه نگردید بلکه تاثیر این دانشگاه در شکل
گیری و رونق تمدن اسلامی سبب شده است که در گزارشهای متعدد از مورخین
اسلامی از آن به عنوان بزرگترین و مشهورترین شهر دانشگاهی و پزشکی عصر خود
یاد شود که توانسته بود بعد از مدت ها بر سیادت علمی شهر اسکندریه پایان دهد،
دانشگاه پزشکی جندی شاپور با پیوند دانش پزشکی ایرانی، هندی، یونانی – سریانی
و پذیرش و تربیت دانشجویان متعدد از چهار گوشه جهان به نوعی اولین دانشگاه
بین المللی را به وجود آورد که میراث آن تا مدت ها بر دانش پزشکی و تربیت
پزشکان نامی همچون ابن سینا و... مشهود بود. با این اوصاف این مقاله در نظر دارد
با تکیه بر گزارش های مورخین اسلامی از جایگاه علم پزشکی در دانشگاه جندی
شاپور و اساتید و پزشکان نامی آن، چگونگی شکل گیری این دانشگاه بین المللی در
شهر جندی شاپور و تاثیر آن بر دانش پزشکی را مورد بررسی قراردهد. بنابراین در
این مقاله از روش تاریخی و مطالعه توصیفی – تحلیلی استفاده شده است که هدف
بر آن است با تکیه بر اسناد تاریخی به بررسی موضوع پرداخته شود.
خلاصه ماشینی:
"سقوط ساسانیان عامل تضعیف علمی این دانشگاه نگردید بلکه تأثیر این دانشگاه در شکل گیری و رونق تمدن اسلامی سبب شده است که در گزارشهای متعدد از مورخین اسلامی از آن به عنوان بزرگترین و مشهورترین شهر دانشگاهی و پزشکی عصر خود یاد شود که توانسته بود بعد از مدت ها بر سیادت علمی شهر اسکندریه پایان دهد، دانشگاه پزشکی جندی شاپور با پیوند دانش پزشکی ایرانی، هندی، یونانی – سریانی و پذیرش و تربیت دانشجویان متعدد از چهار گوشه جهان به نوعی اولین دانشگاه بین المللی را به وجود آورد که میراث آن تا مدت ها بر دانش پزشکی و تربیت پزشکان نامی همچون ابن سینا و...
حال آنکه کشت نیشکر مرغوب که برابر بسیاری از گزارشها تا اواخر عصر ساسانی تنها در خوزستان کشت می شده است و از آنجا به مصر و سوریه و بعد به اروپا انتقال یافت، 1 در منطقه جندی شاپور که مرغوب ترین نوع آن بوده و خاصیت پزشکی آن، نوعی اعتبار پزشکی را برای این شهر به وجود آورده، با تحریک برزویه معروف و نگاه مثبت خسرو انوشیروان به علم بخصوص علم پزشکی سبب آن شد که در زمان انوشیروان دانشگاه جندی شاپور رسما تاسیس شده و دانشمندان سریانی زبان ایرانی و علمای هندی و زرتشتی در آنجا مشغول تدریس شده(ممتحن،1374: 122)."