چکیده:
یک مدیر در جامعه اسلامی اداره جامعه را دست می گیرد تا با مهارت و استفاده از منابع و امکانات، هم به توسعه و عمران و جبران عقب ماندگی ها بپردازد و هم نیازهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مردم را پاسخگو باشد و در جهت ارتقاء سطح دانش و تولید علم و کم کردن فاصله ی علمی در عرصه ی جهانی و در شان نظام مقدس اسلامی فعالیت نماید. مدیرانی که علاوه بر دانش تخصصی از تقوا، اخلاق و عدالت بهره مند باشند، موجبات ترقی و پیشرفت کشور اسلامی را فراهم خواهند آورد.
در بازشناسی معیارها و اصول مدیریتی فوق لازم است در سیره ی امام علی (ع) و فرزند خلف ایشان جستجو کرد؛ چرا که سرشار از نکات تربیتی، روان شناختی، جامعه شناسی و اخلاقی برگرفته از آموزه های اسلامی است.
مقاله حاضر با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی و با مراجعه به منابع متعدد و همچنین برخی از یافته های علمی به بررسی سه اصل مدیریتی تقوا، اخلاق و عدالت از منظر امام علی (ع) و مقام معظم رهبری می پردازد.
خلاصه ماشینی:
"(بختیاری، 28:1388) از تعاریف متعددی که پیرامون مدیریت شده می توان چنین نتیجه گرفت که هر مدیریتی باید به دو نوع سلاح مسلح باشد: 1- سلاح دانش: دانش مدیر شامل موارد ذیل می باشد : الف) دانش علمی ب) دانش فنی ج) دانش اجتماعی 2- سلاح هنر: مدیر باید هنر های زیر را دارا باشد : الف) هنر تلفیق یا ترکیب ب) هنر تجدید یا تفکیک ج) هنر تحسین یا تزیین(همان:90) پس در یک جمع بندی می توان گفت که: مدیریت = دانش + هنر بنابراین از نظر نگارنده، مدیریت عبارت است از: «دانش و هنر بکارگیری موثر و کارآمد منابع مادی و انسانی در برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت، تصمیم گیری و کنترل برای دستیابی به اهداف سازمانی و بر اساس نظام ارزشی جامعه» در نمودار زیر (نمودار 1) مفهوم فوق به صورت ترسیمی نشان داده می شود : / منبع: ارائه شده توسط محقق 2-3- مدیریت اسلامی: 1 در دانش مدیریت، انسان اساسی ترین رکن توجه و بحث است؛ و در اسلام نیز همه ی معارف دین برای هدایت انسان به سعادت دنیوی و اخروی ارائه شده اند.
» (در مراسم هجدهمین سالگرد امام خمینی (ره) 14/3/86) بطور کلی، اگر در طراحی و ساختار مدیریتی یک سازمان، اصل عدالت در ابعاد مختلف مورد توجه قرار گیرد ثمرات ارزشمندی را به صورت مستقیم و غیرمستقیم در نتایج و فعالیت های انسانی و غیرانسانی، به وجود می آورد و باعث ایجاد انگیزه لازم در نیروهای انسانی می شود و انجام درست و کامل فعالیت های فردی و گروهی را به همراه خواهد داشت و اگر بعنوان یک فرهنگ غالب فضا و محیط جامعه ای را فرا گیرد و افراد آن جامعه یا سازمان نسبت به همدیگر عدالت را بهتر رعایت نمایند و فضای عمومی جامعه بستری لازم جهت تامین و تحقق دستورات الهی قرار گیرد؛ در اینصورت یکی از مهمترین اصول اساسی مدیریت اسلامی یعنی اصل عدالت، تحقق می یابد."