چکیده:
قبیله جعفی که یکی از قبایل تاثیرگذار در تاریخ صدر اسلام بود، کمتر مورد تامل و جستجوی اهل تحقیق قرار گرفته است، به ویژه ازین منظر که نشان دهد میزان همبستگی و مواضع فردی و قبیله ای بنی جعفی در صحنه های مختلف چگونه بوده و این امر تا چه اندازه تحت تاثیر گرایش های عقیدتی، قومی و قبیله ای قرار داشته است؟ بررسی و تحلیل منابع نشان می دهد تاریخ این قبیله، بیش از هر چیز بر محور اشراف و روسای قبیله قرار داشته و مواضع فردی و قومی آنها تابعی از سه عامل عصبیت قومی، منفعت طلبی و مصلحت اندیشی بود. تفکر جمعی قبیله جعفی در صحنه سیاسی و نظامی، بیشتر همسو با نظام اجتماعی و دستگاه حکومت بود، اما مواضع علمی و مذهبی بزرگان و علمای منسوب به آن، با گرایش های عراقی و شیعی همسویی داشت. به علاوه آن که برخی از نخبگانش در ثبت و ضبط دانش های اسلامی و دگرگونی های فرهنگی- اجتماعی جامعه اسلامی، نقش مهمی داشتند.
خلاصه ماشینی:
"irدریافت: 14/07/95؛ پذیرش: 25/09/95"/> چکیده قبیله جعفی که یکی از قبایل تأثیرگذار در تاریخ صدر اسلام بود، کمتر مورد تأمل و جستجوی اهل تحقیق قرار گرفته است، به ویژه ازین منظر که نشان دهد میزان همبستگی و مواضع فردی و قبیلهای بنی جعفی در صحنههای مختلف چگونه بوده و این امر تا چه اندازه تحت تأثیر گرایشهای عقیدتی، قومی و قبیلهای قرار داشته است؟ بررسی و تحلیل منابع نشان میدهد تاریخ این قبیله، بیش از هر چیز بر محور اشراف و رؤسای قبیله قرار داشته و مواضع فردی و قومی آنها تابعی از سه عامل عصبیت قومی، منفعتطلبی و مصلحتاندیشی بود.
مواضع این قبیله خواه به صورت قومی و خواه اشرافیت قبیلهای، در برابر جریانهای عقیدتی مثل تشیع و خوارج و قیام حجر و امام حسین(، همسو با سنتهای اجتماعی -عربی حاکم بر جامعه اسلامی و در جهت حمایت از سیاست دستگاه خلافت و منفعتطلبی اشرافیت قبیلهای بود.
مواضع فردی و قبیلهای جعفی نسبت به ظهور اسلام چه بود و اسلام پذیری آنها چه پیامدهایی به همراه داشت؟ گرایشهای سیاسی و اجتماعی مشاهیر جعفی تا چه اندازه با گرایشهای عقیدتی و فکری آنان همسو بود؟ بنی جعفی در عرصههای مختلف فکری، فرهنگی چه خدماتی به جامعه اسلامی ارائه کردند؟ با توجه به تنوع مواضع رجال و قبیله جعفی در تاریخ تحولات اسلامی میتوان گفت: مواضع قبیله جعفی در امور سیاسی و اجتماعی عموما همسو با سیاستها و سنتهای حاکمان بود و درجهت گیریهای فکری و فرهنگی نیز بیش از همه تحت تأثیر عصبیت قومی ـ قبیلهای، گرایشهای عراقی و مقتضیات محیطی ـ زمانی قرار داشتند."