چکیده:
ایران و هند، جدای از اشتراکات مهم در ساختارهای تاریخی و فرهنگی، از حیث حضور استعمار، چه مستقیم و چه غیر مستقیم دارای نقاط مشترک هستند. حضور بریتانیا در هند و ورود متفقین در ایران نمونه ایی از حضور استعمار است. در این مقاله با روش تحلیلی و توصیفی ، ابتدا گفتمان پسااستعماری از منظرِ نظریه پردازان این حوزه تبیین شده و سپس داستان های مترجم دردها از جومپا لاهیری، رمان شوهر دلخواه از ویکرام سِت از ادبیات هند و رمان سووشون سیمین دانشور در ادبیات داستانی معاصر ایران، مورد مطالعه قرار گرفته است. نویسندگان ادبیات داستانی معاصر این دو کشور با مقوله ی استعمار و فضای پس از آن، برخوردها و بازنمایی هایی داشته اند که یک گفتمان مشترک را می توان در آن مشاهده کرد. بازنمایی دوگانگی فرهنگی یا ((دورگه بودگی))، تاثیرات زبان، جلوه های قدرت طلبی استعمارگران، تاکید بر سنت ها و اصالت ها به منظور مقاومت فرهنگی، به تصویر کشیدن زندگی فرودستان و به حاشیه رانده شدگان، از خود بیگانگی فرهنگی و اختلافات و آشوب داخلی از محورهای مشترک در این آثار هستند که از دیدگاه پسااستعماری قابل مطالعه است.
خلاصه ماشینی:
در اين مقاله با روش تحليلي و توصيفي ، ابتدا گفتمان پسااستعماري از منظر نظريه پردازان اين حوزه تبيين شده و سپس داستان هاي مترجم دردها از جومپا لاهيري، رمان شوهر دلخواه از ويکرام ست از ادبيات هند و رمان سووشون سيمين دانشور از ادبيات داستاني معاصر ايران ، مورد مطالعه قرار گرفته است .
بازنمايي دوگانگي فرهنگي يا ((دورگه بودگي))، تاثيرات زبان ، جلوه هاي قدرت طلبي استعمارگران ، تاکيد بر سنت ها و اصالت ها به منظور مقاومت فرهنگي، به تصوير کشيدن زندگي فرودستان و به حاشيه رانده شدگان ، از خود بيگانگي فرهنگي و اختلافات و آشوب هاي داخلي از محورهاي مشترک در اين آثار هستند که از ديدگاه پسااستعماري قابل مطالعه است .
« خوانش دوباره ي روايت ها، سفرنامه ها و متن هاي خلاقانه ي ادبي، راه شناخت شيوه هاي ماندگاري حکومت هاي استبدادي و استعماري است » ( همان ، ٧ ) بنابراين براي ترسيم اين گفتمان مشترک در ادبيات داستاني دو کشور، ضمن پرداختن به نظريات مهم گفتمان پسااستعماري که توسط نظريه پردازاني همچون ادوارد سعيد، بهابها و اسپيواک مطرح شده است ، مجموعه داستان « مترجم درد ها» از جومپا لاهيري داستان نويس هندي ساکن آمريکا که در سال ٢٠٠٠ ميلادي موفق به کسب جايزه ي ادبي پوليتزر شد، رمان « شوهر دلخواه » از ويکرام ست در ادبيات داستاني معاصر هند و رمان مشهور «سووشون » از سيمين دانشور مورد بررسي و تحليل قرار مي گيرد.