چکیده:
طرح رابطه ی مسائل ژئومورفولوژیک با توریسم از جمله حیطههای مطالعاتی بین رشته ای مطرح در سال های اخیر است. با برقراری چنین ارتباطی، مکانهای توریستی ژئومورفولوژیکی به صورت اشکال و فرآیندهای ژئومورفولوژیکی تعریف می شوند که بنابر درک انسان از عوامل تاثیرگذار زمین شناسی، ژئومورفولوژیکی، تاریخی و اجتماعی این مکانها، ارزش زیبایی شناختی، علمی، فرهنگی تاریخی و یا اجتماعی اقتصادی پیدا میکنند. براساس چنین جایگاهی، معرفی مکان های ژئومورفیکی حوضهی آبریز آسیاب خرابه و ارایهی صورت وضعیت توانهای اکوتوریسمی آنها جزو اهداف اصلی این پژوهش تعیین گردید. به منظور ارزیابی توانمندی اکوتوریستی حوضهی آبریز بهتفکیک مکان های ژئومورفیکی موجود در آن، از روش پرالونگ (Pralong, 2005) استفاده شد.
نتایج نشان داد که مکان های طرح شده قابلیت طرح بهعنوان یک مکان توریستی ژئومورفولوژیک را دارند و می توان آنها را جزو منابع طبیعی و گردشگری منطقه به شمار آورد. بر همین اساس، ارزش این مکانها عمدتا به دلیل بالا بودن عیار علمی آنهاست. دشواری دسترسی، دوری از مراکز جمعیتی، عدم معرفی توانمندیهای منطقه، نوع نگرش مردم به گردشگری و نحوهی گذران اوقات فراغت و در نهایت عدم توجه به اکوتوریسم به مفهوم واقعی آن مهمترین عوامل موثردر کاهش مجموع عیارهای محاسبه شده هستند.
در حال حاضر، بهرهبرداری از آبشار آسیاب خرابه به عنوان تنها مکان ژئومورفیکی در حال بهره برداری، با روشهایی غیراکوتوریسمی صورت می گیرد و به عملکرد سیستم های مورفوژنتیک که خود ایجادکننده ی این جاذبه ها هستند، توجهی نمی شود. در نهایت، ارایهی نگاهی جدید به حوضه های آبریز و واحدهای ژئومورفولوژیکی و تعریف آنها در قالبی از مفاهیم اکوتوریسمی، مهمترین دستاورد این پژوهش می باشد که مستلزم پیگیری از طرف محققین کشور عزیزمان می باشد تا از این طریق بتوان به این آرزو که چگونه می توان بین ماهیت سیستم های مورفوژنتیک و آنچه که برنامه ریزان میخواهند رابطه برقرارنمود؟جامه ی عمل پوشاند.