چکیده:
تغییر اقلیم پدیده ای است که از راه اثرات مستقیم تغییر دما و بارش بر بخش کشاورزی تاثیرگذار است. به همین منظور، در این پژوهش اثرات نابهنگامی تغییر اقلیم بر تولیدات بخش کشاورزی و وضعیت درآمدی کشاورزان در سطح منطقهای و در محدوده مطالعاتی اراضی پایین‌دست سد طالقان ارزیابی شد. ابتدا الگوی رفتاری متغیرهای اقلیمی دما و بارش طی دوره 1395-1370 بررسی شد و سپس با استفاده از روشهای اقتصادسنجیاثر متغیرهای بالا بر عملکرد محصولات منتخب اراضی پایین‌دست سد طالقان بررسی شد. در ادامه، با لحاظ کردن نتایج تحلیل‌های رگرسیونی در مدل برنامهریزی ریاضی اثباتی چند دورهای (MP-PMP) با رهیافت تابع هزینه ترانسندنتال، اثر سناریوی تلفیقی دو درجه افزایش دما و پانزده میلیمتر کاهش بارش بر تولیدات کشاورزی و وضعیت درآمدی کشاورزان اراضی پایین‌دست سد طالقان تحلیل شد. نتایج نشان دادند کهبا اعمال سناریوی تلفیقی بالا، عملکرد جو آبی، ذرت دانهای، چغندر قند و یونجه به ترتیب 9/ 14، 1/ 19، 4/ 17 و 0/13 درصد افزایش و عملکرد گندم آبی، گوجه فرنگی و کلزا به ترتیب 4/ 21، 5/ 16 و 2/ 26 درصد کاهش مییابد. مجموع بازده ناخالص کشاورزان نیز نسبت به سال پایه 16/5 درصد کاهش مییابد و از 9208 به 8733 میلیون ریال میرسد. در پایان، با توجه به نابهنگامی تغییرات اقلیمی دربرنامه‌ریزی منطقهای، برای افزایش مقدارتولیدمحصولات کشاورزی در اراضی پایین‌دست سد طالقانپیشنهاد میشود که ابتدا به عامل بهبودعملکرد در واحد سطح (با توجه به اثرات مثبت تغییر اقلیم بر عملکرد محصولات منتخب) پرداخته شود و توسعه سطح زیرکشت محصولاتی چون ذرت، چغندر و یونجه در اولویت بعدی قرارگیرد
Climate change is a phenomenon that effects on the agriculture part through direct and indirect affects i.e. temperature، precipitation changes. Therefore، in this study the effects of climate change prematurity on agricultural production and farmer's income situation at the regional level and in down lands of Taleghan dam was studied. First the behavioral pattern of temperature and precipitation climate variables during 1991-2016 years was investigated. Then by using the econometric methods the effects of above variables on the selected products yield of down lands of Taleghan dam were investigated. Then، by entering the results of regression analysis in the multi-period positive mathematical programming model with approaching the Trendstandel cost function the effects of two degree increase in temperature and fifteen millimeter decrease in rainfall scenario on the agricultural production and farmer's income situation of down lands of Taleghan dam were analyzed. The results showed that the yield of water barley، corn، sugar beet and alfalfa increases 14/9، 19/1، 17/4 and 13/0 percent and the yield of water wheat، tomatoes and canola decreases 21/4، 16/5 and 26/2 percent respectively، after applying the above combination scenarios. Also، the farmer's total gross profit decreases 5/16 percent compared to the base year and arrives from 9208 to 8733 million rials. Finally due to prematurity of climate change in regional planning، to increase agricultural production in down lands of Taleghan dam it was proposed that the first be considered the performance improve operating in per unit area (considering the positive effects of climate change on the yield of selected products) and development the under cultivation of crops such as corn، beet and alfalfa be placed at the next priority.
خلاصه ماشینی:
"شکل ریاضی این مرحله از واسنجی مدل MP-PMP را میتوان به صورت (رجوع شود به تصویر صفحه) رابطه (٣) تابع هدف مدل برنامه ریزی خطی است که شامل بیشینه کردن مجموع سود ناخالص کشاورزان میباشد و در آن،سود ناخالص کشاورزان،i محصولات (گندم آبی، جو آبی، ذرت دانه ای، گوجه فرنگی، چغندر قند، یونجه و کلزا) وj نهادهها یا عوامل تولید (آب، زمین ، سرمایه و نیرویکار) وt دورههای مطالعاتی (در این مطالعه میانگین مقادیر متغیرها در پنج دوره پنج ساله یا ٢٥ سال که متغیرهای اقلیمی دما و بارش در این دوره بررسی شدند، لحاظ شد).
روی هم رفته ، با توجه به نتایج بدست آمده در این پژوهش و نابهنگامی تغییرات اقلیمی در برنامه ریزی برای افزایش مقدار تولید محصولات کشاورزی در اراضی پایین دست سد طالقان، پیشنهاد میشود که ابتدا به عامل بهبود عملکرد در واحد سطح پرداخته شود و توسعه سطح زیرکشت محصولاتی چون ذرت، چغندر و جو در اولویت بعدی قرار گیرد چرا که توسعه سطح زیرکشت این محصولات به واسطه حمایت های دولت اگر چه میتواند انگیزههای کشاورزان را برای بهبود عملکرد افزایش دهد، اما منجر به کاهش سطح زیرکشت محصولات رقیبی چون گندم و کلزا خواهد شد که این امر بازار مصرف استان قزوین و استانهای هم جوار آن (به خصوص تهران و البرز) را در بلندمدت با مشکلات عدیده مواجه خواهد کرد."
(
, 
, 
)
