بررسی جشن های تاریخی ایران با تکیه بر نوروز، مهرگان و سده مقاله

تاریخنامه خوارزمی بهار 1396 - شماره 15 (‎14 صفحه - از 148 تا 161 )

کلیدواژه ها: مهرگان فردوسی منوچهری دامغانی نوروز سده خاقانی شروانی فرّخی سیستانی

چکیده:

در ایران، هم زمان با برپایی عیدهای مذهبی و اسلامی هم چون (غدیر، فطر و قربان) توجّه فراوانی به عیدها و جشن های ملّی و باستانی هم چون (نوروز، فروردینگان، اردیبهشتگان، خردادگان، تیرگان، مهرگان، یلدا، سده، اسپندگان، چهارشنبه سوری) وجود دارد. که البتّه میزان آشنایی و توجّه به هر کدام از آنها در مناطق مختلف ایران متفاوت است. با بررسی های انجام شده به شمار 24 جشن ملّی ایرانی بر می خوریم که از بین این جشن ها میزان توجّه شاعران مورد پژوهش ما (ابوالقاسم فردوسی، فرّخی سیستانی، خاقانی شروانی، منوچهری دامغانی) به 3 جشن (نوروز، مهرگان، سده) بیشتر است. که این امر بیانگر اهمّیّت این 3 جشن حتّی بعد از ظهور اسلام است. در این مقاله به ترتیب جشن (نوروز، مهرگان، سده) توضیح داده شده و بعد به عنوان نمونه ابیاتی که شاعر (ابولقاسم فردوسی، فرّخی سیستانی، خاقانی شروانی، منوچهری دامغانی) در آن از این عید نامبرده است. و در نهایت نمودارهایی که نشانگر کمّیّت به کار بردن هر عید در دیوان هر شاعر است.

خلاصه ماشینی:

شاهنامه چنان چون فریدون فرخ نژاد بدین مهرگان تاج بر سر نهاد کنون باید آژیر بودن دلیر که در مهرگان بچه دارد به زیر همی مهرگان بوید از باد تو به جام می اندر کنم یاد تو دیوان خاقانی شروانی من سپهرم کز بهار باغ ، شب گم کرده ام روز نور آیین ، ترنج مهرگان آورده ام عید رسید و مهرگان ، باد و جنیبه بر اثر هر دو جنیبه هم عنان در گرو تکاروی نوروز دو اسبه یک سواری است کاسیب به مهرگان بر افکند دیوان فرخی سیستانی خجسته بادت و فرخنده ، مهرگان و به تو دل برادر شاد و دل عدوت کباب به گشاد مهرگان در اقبال بر جهان فرخنده باد بر ملک شرق مهرگان مهرگان آمد و سیمرغ بجنبید از جای تا کجا پر زند امسال و کجا دارد رأی دیوان منوچهری دامغانی بر سماع چنگ او باید نبید خام خورد میخوش آید خاصه اندر مهرگان بر بانگ چنگ آمد خجسته مهرگان جشن بزرگ خسروان نارنج و نار و اقحوان ، آورد از هر ناحیه مهرگان آمد، در باز گشاییدش اندر آرید و تواضع بنماییدش تا وقت مهرگان همه گیتی چو زر بود از آب تیر ماهی و از باد مهرگان جشن سده بعد از دو جشن نوروز و مهرگان ، جشن سده درجه ی سوم اهمیت و اعتبار را در بین جشن های ایران باستان به خود اختصاص میدهد که هم اکنون نیز در برخی از نقاط ایران برگزار میشود.

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود

عضویت

تحتاج دخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.
إن كنت لا تقدر علی شراء الاشتراك عبرPayPal أو بطاقة VISA، الرجاء ارسال رقم هاتفك المحمول إلی مدير الموقع عبر webmaster@noormags.com .

You need Sign in to view the content of the article. If you are not a member, proceed from part Sign up.
If you fail to purchase subscription via PayPal or VISA Card, please send your mobile number to the Website Administrator via webmaster@noormags.com .

ورود / عضویت

ورود

عضویت