چکیده:
در این مقاله، یکی از منابع اصلی شالوده فکریفلسفی ملاصدرا یافت و بررسی شده است. شاکله وجودشناسی صدرالمتالهین بر مبانی بساطت، وحدت حقه حقیقیه، سریان وجودی و... استوار است و مطابقت بسیاری با بیانات حضرت علی(ع) در وصف خداوند متعال در نهجالبلاغه مانند مطلقیت، وحدت غیرعددی، دوگانه و منفصلنبودن خداوند از موجودات و... دارد؛ بهگونهایکه الهیات حضرت علی(ع) یکی از ارکان اصلی شاکله عقل شیعی و اساس و بنیان وجودشناسی ملاصدرا است؛ ازاینرو، ساختار معنایی و محتوایی این دو نظام الهیاتی – خداشناسی حضرت علی(ع) و وجودشناسی ملاصدرا – هم به لحاظ ویژگیها و خصایص و هم به لحاظ اصول و مبانی تحلیل و بررسی شدهاند. از این بررسی و پژوهش، نتیجهای سودمند و چشمگیر حاصل شده و آن اینکه بیشتر تفکرات فلاسفه اسلامی خصوصا صدرا برگرفته از کلام معصوم(ع) است و این نشاندهنده اصالت هویتی فلسفه ملاصدرا و غیریونانیبودن آن است.
خلاصه ماشینی:
2- بررسی تطبیقی برخی اصول مبنایی در فلسفه اسلامی با سخنان حضرت علی (علیه السلام) در تبیین و اثبات این مطلب، چندین ویژگیهای وجود با سخنان حضرت علی(ع) تطبیق داده میشود: 2 – 1 تعریفناپذیری حقیقت وجود و حق تعالی صدرا در تبیین تعریفناپذیری وجود به دفعات در آثار خود سخن گفته است؛ برای مثال، او دربارۀ معنای حقیقت وجود معتقد است: «مفهوم الوجود نفس التحقق و الصیروره فی الاعیان او فی الا ذهان و هذا المفهوم العام البدیهی التصور عنوان محقیقه بسطیه نوریه وهو ابسط من کل متصور و اول کل تصور و هو متصور بذاته فلایمکن تعریفه بما هو اجلی منه لفرط ظهوره و بساطته» (ملاصدرا، 1380: 1 تا 9).
ذات خداوند تعریفپذیر نیست D برای وجود، تعریفی نه به حد، نه به رسم وجود ندارد 2 – 2 اطلاق وجود و حق تعالی حقیقت خارجی وجود، هیچ قید و شرط خارجی ندارد و چون قید و شرط خارجی به معنای محدودیت (حد) است، لابشرط یا مطلقبودن وجود عام خارجی، به معنای آن است که این وجود درواقع و خارج، هیچ محدودیتی ندارد؛ بنابراین، محصور در یک مرتبه خاص از هستی یا محدود به یک یا چند موجود خارجی نیست (سبزواری، 1369: 2 / 171).