جنگ سرد جدید در روابط اتحادیه اروپا و فدراسیون روسیه مقاله

روابط اتحادیه اروپا و فدراسیون روسیه در سه دهه اخیر با نوسان­های مختلفی همراه بوده است. در دو دوره نخست ریاست جمهوری پوتین و همچنین دیمیتری مدودیف، دوره­های تنش­آمیزی از جمله حمله روسیه به گرجستان در سال 2008 به وجود آمد. با این حال در دوره سوم ریاست جمهوری پوتین که در سال 2012 آغاز شد، رویارویی و تنش میان بروکسل و مسکو به طور قابل ملاحظه­ای افزایش یافته است.بحران اوکراین در سال 2014 نگرانی­ها را پیرامون شکل‌گیری یک جنگ سرد جدید در اروپا افزایش داده است. پس از وقوع بحران اوکراین، روابط میان روسیه و اتحادیه اروپا تا حدود زیادی با نوعی انجماد مواجه شده است. در واقع، دوگانه همکاری-ستیزه جای خود را به ستیزه داده است.پرسش اصلی مقاله عبارت است از  «چه مولفه­هایی موجب شکل­گیری جنگ سرد جدید در روابط میان اتحادیه اروپا و روسیه شده است؟» فرضیه مطرح شده نیز عبارت است از جنگ گرجستان، اجرای برنامه شراکت شرقی از سوی اتحادیه اروپا و شکل­گیری بحران اوکراین و منضم شدن کریمه به روسیه موجب تغییر پندار اتحادیه اروپا و روسیه از یکدیگر از یک شریک به رقیب ژئوپلیتیک، شروع جنگ هیبریدی توسط روسیه بر ضد اتحادیه اروپا و در نتیجه شروع دوره جدیدی از جنگ سرد میان این دو کنشگر شده است. روش ﺗﺤﻘﯿﻖ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ روش ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ- ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ اﺳﺖ.

نخست اینکه ، دولت های غربی در نظم امنیتی به وجـود آمـده پس از جنگ سرد، روسـیه را بـه عنـوان یـک شـریک در نظـر نگرفتنـد و همـین امـر موجـب سرخوردگی مسکو شده است ؛ همچنین ماهیت غیرمتقارن طرح های همگرایـی اتحادیـه اروپـا و روسیه در سه دهه اخیر از عوامل مهم در بـروز بحـران اوکـراین بـود. با توجه به آنچه که بیان شد، پرسـش اصـلی ایـن مقاله عبارت است از «چه مولفه هایی موجب شکل گیری جنگ سـرد جدیـد در روابـط میـان اتحادیه اروپا و روسیه شده است ؟» مطرح شده نیز عبارت است از جنگ گرجـستان ، اجـرای برنامه شراکت شرقی از سوی اتحادیه اروپا و شکل گیری بحران اوکراین و منضم شدن کریمـه به روسیه موجب تغییر پنـدار اتحادیـه اروپـا و روسـیه از یکـدیگر از یـک شـریک بـه رقیـب 1. چارچوب نظری از زمان شکل گیری روابط میان اتحادیه اروپا و روسـیه از دهـه ٩٠مـیلادی ، اقـدام هـای مسکو در زمینه قطع صدور انرژی در بازه های زمانی مختلف و یا جنگ گرجـستان (٢٠٠٨) و یا حمله به اوکراین (٢٠١٤) همگی موجب شگفتی رهبران اروپایی شده است . قطع عرضه گاز توسط روسیه در ژانویـه ٢٠٠٩ بـه گروگـان گرفتـه شـدن اتحادیـه اروپـا در مناقشه گازی میان اوکراین و روسیه ، شکل گیری یک سلسله اعتراض هـا در روسـیه بـه بهانـه نقض حقوق بشر و حاکمیت قانون در این کشور، اعمال برخی محدودیت ها از سوی روسیه در حوزه محصولات کشاورزی اتحادیه اروپا در ژوئن ٢٠١١ و اختلاف با روسیه در بحران سـوریه همگی تا پیش از سال ٢٠١٢ بر روابط مسکو - بروکسل تاثیر منفی گذاشته بود.