مطالعه تطبیقی بیع اسپرم در فقه مذاهب اسلامی مقاله

مسائل مربوط به بارورسازی در انسان و حیوان از گذشته تاکنون مورد بحث و مناقشه‌ی فقها بوده است. یکی از سؤالاتی که در این باره مطرح بوده و در پژوهش حاضر نیز بدان پاسخ داده شده این بوده که آیا می‌توان اسپرم یا منی انسان یا حیوان را برای بارورسازی خرید و فروش کرد یا خیر؟ در مورد بیع اسپرم و منی حیوان جمهور فقهای مذاهب حنفی، مالکی، شافعی و حنبلی بیع اسپرم حیوانات را در هر حالت و شکلی حرام دانسته‌اند و دلیل خود را علاوه بر ادله نقلی، نداشتن منفعت، جهل به مقدار مبیع، عدم تسلیم مبیع و عدم منفعت برای صاحب حیوان بیان کرده‌اند. جمهور فقهای امامیه بیع عسیب الفحل در حیوان را مکروه و بیع اسپرم خارج شده از بدن حیوان را حرام دانسته‌اند و به ادله‌ی نقلی استناد کرده‌اند. همه‌ی مذاهب اهل سنت بیع، اجاره و اهدای اسپرم توسط مرد به زن بیگانه و هم‌چنین اهدا یا بیع تخمک به مرد توسط زن بیگانه را حرام دانسته‌اند. آنان در این مورد به ادله‌ی نقلی و عقلی استناد جسته‌اند. در میان فقهای امامیه برخی قائل به کراهت و برخی قائل به جواز بیع اسپرم خارج شده و انتقال آن به بدن زن بیگانه شده‌اند. از نظر پژوهشگر قول راحج در مورد بیع اسپرم حیوان، جواز آن در تمامی اشکال و در مورد بیع اسپرم انسان حرمت آن است.

یکی از سؤالاتی که در این باره مطرح بوده و در پژوهش حاضر نیز بدان پاسخ داده شده این بوده که آیا میتوان اسپرم یا منی انسان یا حیوان را برای بارورسازی خرید و فروش کرد یا خیر؟ در مورد بیع اسپرم و منی حیوان جمهور فقهای مذاهب حنفی، مالکی، شافعی و حنبلی بیع اسپرم حیوانات را در هر حالت و شکلی حرام دانسته اند و دلیل خود را علاوه بر ادله نقلی، نداشتن منفعت ، جهل به مقدار مبیع ، عدم تسلیم مبیع و عدم منفعت برای صاحب حیوان بیان کرده اند. ٣. حسینی الحصنی ، ابوبکر بن محمد، کفایة الأخیار فی حل غایة الإختصار، دمشق ، دارالخیر، ج ١، ١٩٩٤م ، ص ٦٥؛ خطیب شربینی ، محمد بن احمد، مغنی المحتاج إلی معرفة معانی ألفاظ المنهاج ، بیروت ، دارالکتب العلمیة ، ج ١، ١٤١٥ق ، ص ٢١٩؛ ابن قدامه ، موفق الدین عبدالله بن احمد، الکافی فی فقه الإمام أحمد، بیروت ، دارالکتب العلمیة ، ج ۱، wwق ، ص ١٥٥؛ ابن مفلح ، محمد، الفروع ، بیروت ، مؤسسة الرسالة ، ج ١، ١٤٢٤ق ، ص ٣٣٥؛ مرداوی ، علی بن سلیمان ، الإنصاف ، بیروت ، دار إحیاء التراث العربی ، ج ١، بی تا، ص ٢٩٨؛ بهوتی ، منصور بن یونس ، شرح منتهی الإرادات ، بیروت ، عالم الکتب ، ج ١، ١٤١٤ق ، ص ٤١.