چکیده:
یونسامره (720-638 ه.ق)، شاعر ترکزبان که جوانیاش، مقارن پیری مولانا بوده، از جمله شاعران و متصوفانی است که سخت تحت تاثیر عقاید، افکار و اشعار مولانا بوده و با تاثیرپذیری از وی، آثاری در عرفان و تصوف زبان ترکی به جای گذاشته که ضمن تقریر مجدد افکار ایشان، باب تازهای در عرفان و تصوف ترکیه گشودهاست. او، به تبعیت از مولانا، با بهرهگیری از فرهنگ عمیق کشور خود و ترکیب آن با مفاهیم عمیق اسلامی – عرفانی، توانست باب تازهای در ادبیات عرفانی ترک زبانان بگشاید. تاثیر اندیشه موسوم به وحدت وجودی مولانا در اندیشه و آثار یونس امره، به وضوح، قابل مشاهده است. وحدت وجود، به عنوان یکی از مباحث اصلی عرفان اسلامی که از غرب جهان اسلام به شرق آن آمده، با تمام ترکیبات وابسته به خود (از جمله توحید، تجلی ، قدیم بودن خداوند و خلق جدید) نقشی اساسی در آثار مولانا، به خصوص در مثنوی و به تبع آن، آثار یونس امره، همچون رساله النصحیه و دیوان اشعار، ایفا کرده است. پس از ترجمه اشعار حاوی اندیشه وحدت وجودی یونس امره از زبان ترکی استانبولی و تطبیق و مقایسه آن با اشعار مولانا، این نتیجه به دست آمدهاست که بیشک، یونس امره در ارائه اندیشههای خود، تحت تاثیر مستقیم مولانا بوده است.
Yunus Emre (720-638 AH), the Turkish poet whose years of youth coincided with Maulana’s years of aging, was a poet and a Sufi mystic, strongly influenced by Maulana’s beliefs, thoughts, and poems. He created some works on mysticism and Sufism in Turkish, which have opened a new chapter in Turkish mysticism and Sufism, while repeating his thoughts. Like Maulana, he could open a new chapter in the Turkish mystical literature by taking advantage of the rich culture of his country and its combination with the deep Islamic-mystical concepts. The influence of Maulana’s thought, known as pantheism, is clearly visible on Yunus Emre’s thought and works. Pantheism as one of the main topics of Islamic mysticism, which traversed the Islamic world from the west to the east, with all its variable forms (such as monotheism, manifestation, the eternality of God, and new creation) has played a main role in Maulana’s works, specially in the Mathnawi, and similarly in Yunus Emre’s works, like Risalat al-Nasiyeh and his book of poetry. After the translation of Yunus Emre’s poems containing pantheistic thought, from Istanbul Turkish and their comparison with Maulana’s poems, it was concluded that Yunus Emre was, undoubtedly, directly influenced by Maulana in representing his thoughts.
خلاصه ماشینی:
وحدت وجود، به عنوان یکی از مباحث اصلی عرفان اسلامی که از غرب جهان اسلام به شرق آن آمده ، با تمام ترکیبات وابسته به خود (از جمله توحید، تجلی ، قدیم بودن خداوند و خلق جدید) نقشی اساسی در آثار مولانا، به خصوص در مثنوی و به تبع آن ، آثار یونس امره ، همچون رساله النصحیه و دیوان اشعار، ایفا کرده است .
پس از ترجمۀ اشعار حاوی اندیشۀ وحدت وجودی یونس امره از زبان ترکی استانبولی و تطبیق و مقایسۀ آن با اشعار مولانا، این نتیجه به دست آمده است که بیشک ، یونس امره در ارائۀ اندیشه های خود، تحت تأثیر مستقیم مولانا بوده است .
٢-بحث یونس امره ، بیشتر آموزه های صوفیانه اش را مانند سایرمتصوفان معاصر مولانا در ناحیۀ آناطولی، به طور مستقیم از افکار مولانا گرفته است (کوپریلی، ١٣٨٥: ٣٥٥) و از آنجا که در باب مقایسۀ آثار این شاعر صوفی با مولانا و سایر عرفای هم عصرش ، تاکنون پژوهش مستقلی انجام نشده ، تنها با مطالعه در آثار او و نیز گواهی تاریخی مبنی بر تأثیرپذیریاش از مولانا، بر آن شدیم تا یکی از موضوعات مورد علاقه و البته مورد مناقشۀ هر دو شاعر، یعنی وحدت وجود را مورد تطبیق ، مطالعه و بررسی قراردهیم .
اندیشه های یونس امره در باب وحدت وجود، قابل توجه است و این حد تأثیرپذیری، خود از دامنۀ وسیع تأثیرگذاری مولانا و مقبولیت عام و تام او از زمانۀ حیات تا قرن ها بعد حکایت - دارد.