چکیده:
پژوهش‌ها نشان داده دین عامل مؤثری بر شکل‌گیری خُلق اجتماعی است. لذا می‌توان تأثیر دین بر تورش‌های رفتاری که متأثر از خُلق اجتماعی است را موردبررسی قرار داد. پدیده رفتار جمعی در زمره چنین تورش‌هایی قرار می‌گیرد. پژوهش حاضر ازجمله پژوهش‌های پس‌رویدادی است که با استفاده از داده‌های مشاهده‌شده، احتمال بروز رفتار جمعی در سه ماه مذهبی محرم، رمضان و ذی‌الحجه را موردبررسی قرار داده است. با بررسی 1206 روز مبادلاتی بورس اوراق بهادار تهران طی دوره 1393-1389، نتایج پژوهش نشان می‌دهد که احتمال وجود این رفتار در ماه‌های مذهبی بیش از سایر ماه‌های سال است و در بین ماه‌های مذهبی نیز ماه رمضان بیشترین تأثیر را بر شکل‌گیری رفتار جمعی دارد. همچنین تئوری‌ها احتمال بروز رفتار جمعی در عملکرد بالا یا پایین، یا در حجم بالا و پایین بازار سهام را مطرح کرده است. ازاین‌رو با انجام آزمون‌های قوت، احتمال بروز رفتار جمعی تحت تأثیر حجم و عملکرد بازار بررسی شد، اما الگوی مشخصی در این زمینه مشاهده نشد.
Studies show religion is effective factor in forming social mood. Therefore, the impact of religion on behavioral bias affected by social mood can be studied. This study is an ex-post facto research that Using observed data tests possibility of herd behavior in religious months, consist of Muharram, Ramadan, and Zul-Hijjah, in Iranian capital market. After studying 1206 days of Daily trade in Tehran Stock Exchange during 1989-1993 (Solar Hijri-Iranian calendar), results show possibility of herd behavior in religious months more than other months of the year. Between religious month, Ramadan has the greatest impact of forming herd behavior. Also, the theories point out market performance and trading volume affect herd behavior. Accordingly, using robustness tests, this study investigates possibility of herd behavior affected by market performance and trading volume. However, there was no certain pattern. These results make contributions to the literature on the effects of social norm studies on markets, herding in stock market, and Islamic finance studies in particular.
(
, 
, 
)
