چکیده:
سرمایه اجتماعی در گرو، مشارکت شهروندان و افزایش آگاهی اجتماعی برای همه اعضای جامعه است . در واقع سرمایه مستلزم رعایت عدالت اجتماعی و توجه متوازن به وجوه فرهنگی، سیاسی و اقتصادی حیات جامعه است ؛ به گونه ای که نیروی انسانی را به فراگرد توسعه خوشبین و امیدوار سازد. امروزه سرمایه اجتماعی به عنوان یکی از عوامل محوری اثرگذار بر توسعه محلات و شهرها است . هدف ، بررسی جامعه شناختی سرمایه اجتماعی محله های شهر تهران میباشد. روش پژوهش ، توصیفی از نوع پیمایش و برای جمع آوری داده ها از ابزار پرسشنامه محقق ساخته و برای تحلیل داده های پژوهش از نرم افزارهای SPSS و نرم افزار معادلات ساختاری ٤ استفاده شده است . جامعه آماری شامل شهروندان بالای ١٨ سال ساکن در سه ناحیه شهر تهران میشودکه ٢٤٠ نفر از ساکنان با روش نمونه گیری خوشه ای در سه منطقه بالا، متوسط و پایین شهر انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که میزان سرمایه اجتماعی در بین محله های مورد مطالعه متفاوت بوده است .
Social capital entails participation of citizens and raising awareness in all members of the society. In fact, capital involves observing social justice and a symmetrical look toward cultural, political and economic aspects of social life, in such a way as to open up the human resources to optimistic and hopeful development. Nowadays social capital is considered as an axial factor in development of neighborhoods and cities. Therefore, the present article is an attempt to sociologically investigate the social capital in different localities of the city of Tehran. The method employed in current research is a descriptive quantitative one in which data are collected through a researcher-developed questionnaire and then analyzed through SPSS and SIG. The participants of this study are 240 inhabitants of Tehran who are older than 15 years and live in three different localities of Tehran which include uptown, midtown and downtown. The subjects were selected through cluster random sampling. The findings of this research showed that, different inhabitants of different localities enjoy different social capital. Also, the statistical analysis showed that there is a positive and significant relationship between dimensions of social capital in the city.
خلاصه ماشینی:
به عبارتی امروزه در کنار سرمایه های انسانی، مالی و اقتصادی سرمایه دیگری به نام سرمایه اجتماعی مورد بهره برداری قرار گرفته است این مفهوم به پیوندها و ارتباطات میان اعضای یک شبکه ، به عنوان یک منبع با ارزش اشاره دارد که با خلق هنجارها و اعتماد متقابل موجب تحقق اهداف اعضاء میشود.
توجه به نقش سرمایه اجتماعی در روابـط بـین افـراد و گروه هـا در اجتمـاع و نتـایج سـودمند آن ماننـد: همکاری در نیل بـه منفعـت عمـومی، تسـهیل کـنش جمعی، ایجاد مشارکت و اعتماد دربین افراد جامعه که کـارآیی آن هـا را افـزایش داده و اختلافـات آن هـا را میکاهـد، ایـن مفهـوم را درمرتبـه اول توجـه سیاست گذاران اجتماع ، دولت و برنامه های توسعه قرار داده است .
این تحلیل به مجموعه داده هایی که توسط محقق جمع آوری شده بستگی دارد که شامل دویست شاخص از ٥ بعد اصلی سرمایه اجتماعی است : خانواده های قوی (فزاینده )، پیوندهای غیر رسمی، سازمان های داوطلبانه ، آگاهیهای مدنی و مشارکت سیاسی.
در این پژوهش ، سطح سرمایه اجتماعی در سه ناحیه مبارکآباد، سبلان و راه آهن در شهر تهران بررسی شده است .
در نهایت باید گفت که براساس آزمون کروسکال والیس تفاوت معناداری تا سطح ٩٩ درصد بین محلات مورد مطالعه شهر تهران در زمینه سرمایه اجتماعی وجود دارد، هم چنین بر اساس این آزمون ، محله مبارک آباد از نظر سرمایه اجتماعی کمی و کیفی با میانگین رتبه ای در سطح بالاتری از محله سبلان و راه آهن قرار گرفته است .