چکیده:
Among the various of Sasanian kings, Narseh (293-302 A.D.) is the one whose
important and striking rock relief remained at Naqsh-i Rustam in Iran’s Fars
province. This relief records investiture ceremony from Anahita ( known as Goddess
of fertility and protector of water).
Until now, various views and interprations have been put forwarded about the real
identity and historical theme of this relief. But the attribution of a lady to
Shapurdokhtak II (Narseh`s wife) is the latest and most controversial view given by
Alireza Shapur Shahbazi, who has conducted excavations and archaeological studies
at Takht-i Jamshid for several years.
In fact, this attribution has also provoked the authors of the present article hence;
he has tried to highlight the depiction through opinions of various researches. The
present study supports the accuracy and validity of the attributed lady to water
goddess Anahita and refuses other theories.
در میان پادشاهان متعدد دوره ساسانی، نرسی ( 293 302 . م) تنها پادشاهی است که از او نقش برجسته بسیار
مهم و جالب توجهای در محل نقش رستم فارس به یادگار مانده است که در آن مراسم اعطای حلقه سلطنتی از
جانب آناهیتا (الهه حاصلخیزی، باروری وربهالنوع پاسدار آب) به نمایش در آمده است. این در حالی است که
در سایر نقوش برجسته این دوره، حلقه سلطنتی که از دیدگاه پادشاهان ساسانی نماد نمایندگی خدا بر روی
تفویض می شود. « اهورامزدا » زمین است، از سوی خدای بزرگ
درباره هویت واقعی و محتوی تاریخی این نقش برجسته تاکنون تعابیر و تفاسیر متعددی شده است لیکن
همسر نرسی آخرین و پر بحث ترین « شاپور دختک دوم » انتساب بانوی حاضر در این نقش برجسته به
نظریه ای است که از سوی دکتر علیرضا شاپور شهبازی که چندین سال سرپرستی حفریات و مطالعات باستان
شناسی تخت جمشید را بر عهده داشت، در یک نشریه آلمانی مطرح شده و به چاپ رسیده است. این انتساب
در حقیقت بهانه ای است که نگارندگان این سطور را بر آن داشت تا ضمن بر شمردن عقاید و نظرات محققان
مختلف پیرامون نقش برجسته مورد بحث، به نقد و بررسی هر یک از آنها پرداخته و با ارائه دلایل مستند و
و سقم تمامی فرضیات دیگر، « آناهیتا » کاملا باستان شناسانه از صحت و صدق انتساب بانوی مذکور به الهه آب
دفاع نماید.
خلاصه ماشینی:
"Introduction The article "A Study of Sasanian Sculpture Art: Narseh’s Relief at Naqsh-i Rustam in Fars’’ (Shapur Shahbazi, 1983: 255-268) attempts to attribute the identity of the lady in the scene to Shapurdokhtak1, the wife of the Sassanian king, however most of the contemporary researchers and orientalists believe that she is the water goddess Anahita that handing over the Narseh the ring of kingship.
At the third part, he expresses his personal opinion and indicates that the represented lady in this relief is Narseh’s wife, Shapurdokhtak II, not the great yazata, Anahita (Ibid.
But, Alireza Shapur Shahbazi believes that the rock relief represents Narseh’s investiture from princess Shapurdokhtak II.
The writers don’t deny hiding fingers in the sleeve, is one of the symbol of respect to superior (king or yazata) during Sasanian reign, but with respect to reasons that will come it can’t interpret in the manner Shapur Shahbazi has in mind.
In another word, in all the relics that remain from the Sasanian period like rock reliefs, silvers, coins, seals… the Sasanian king get the diadem of kingship in his hand directly just in one circumstance that another figure gives the ring, being yazata.
Lukonin, by regarding this fact, believes that Narseh take the diadem of kingship from Anahita in this relief in order to declare that the undivided influence and power of Mobad Ahura Mazda is finished (Kartir) in all of the government affairs and thenceforth he would control over monarchy and government affairs himself."
(
, 
, 
)
