چکیده:
با توجه به وابستگی فزاینده بین کشورها و افزایش تقاضای انرژی، تجارت انرژی طی دهه‌های اخیر افزایش یافته و این در حالی است که بخش زیادی از آن به صورت تجارت درون صنعت (IIT) است. در این راستا کشورها، سعی در بهره‌برداری از تنوع در یک محصول خاص و همچنین انتقال فناوری و دانش فنی تولید ناشی از تجارت درون صنعتدر این بخش را دارند. با توجه به اهمیت نقش IIT در اقتصاد کشورها، در این مطالعه تعیین کننده¬های IIT در بخش انرژی بین ایران و شرکاء برتر تجاری طی دوره‌ی 2016-1997 با استفاده از الگوی جاذبه و روش اقتصادسنجی حداکثر درستنمایی پوآسون‌نما شناسایی شده است. بر اساس نتایج، اثر متغیرهای تولید ناخالص داخلی سرانه ایران و کشورهای طرف تجاری، تنوع محصولات در بخش انرژی در ایران و کشورهای مورد بررسی، دسترسی به آب¬های آزاد در کشورهای طرف تجاری ایران و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در بخش انرژی در ایران بر IIT مثبت و معنادار است. در مقابل، اثر متغیرهای فاصله‌ی جغرافیایی، هزینه¬های تجارت و عدم توازن تجاری بین ایران و کشورهای طرف تجاری بر IIT منفی و معنادار است.
خلاصه ماشینی:
"سوتومایور 5 (2012) در مطالعه‌ای با عنوان "الگوها و تعیین‌کننده‌های IIT برای صنعت تولید غیر از ماکوایلادورا 6 در کشور مکزیک" با استفاده از روش اقتصادسنجی داده‌های تابلویی، تعیین‌کننده‌های IIT را بین کشورهای مکزیک و آمریکا طی دوره‌ی 2006-1994 Europe Union Economic Cooperation Organization Persian Gulf Cooperation Council Association of Southeast Asian Nations Sotomayor Maquiladora ارزیابی کرده است.
با توجه به مطالعات صورت گرفته، وجه تمایز این مطالعه با سایر مطالعات را می‌توان به این صورت بیان کرد که اولا این مطالعه برخلاف سایر مطالعات بر داده‌های خرد تجارت در بخش انرژی متمرکز شده است که از مشکلات مربوط به جمعی‌سازی داده‌ها در سطح کلان برخوردار نباشد؛ ثانیا از روش PPML برای برآورد الگوی جاذبه و شناسایی تعیین‌کننده‌های IIT در بخش انرژی استفاده شده است که ضمن جدید بودن، دارای کارایی در تخمین الگوهای جاذبه است؛ ثالثا در بیشتر مطالعات از متغیر مسافت جغرافیایی (به کیلومتر یا مایل) بین کشورهای طرف تجاری به عنوان نماینده‌ی متغیرهای فاصله‌ی جغرافیایی و هزینه‌های تجارت استفاده شده است که این موضوع، باعث نادیده گرفتن عوامل فرهنگی، جغرافیایی، اقتصادی و عدم ارزیابی صحیح از هزینه‌های تجارت می‌شود.
داده‌های Expected Export and Import Greenaway and Milner با محاسبات جبری می‌توان شاخص آکینو را به صورت زیر بازنویسی کرد: World Bank Centre d'Etudes Prospectives et d'Informations Internationales Economic and Social Commision for Asian and the Pacific National Geographic آماری متغیرهای هزینه‌های تجارت و فاصله‌ی جغرافیایی نیز به ترتیب از پایگاه‌های اینترنتی کمیسیون اقتصادی و اجتماعی برای آسیا و اقیانوس آرام و مرکز مطالعات آینده‌نگر و اطلاعات بین‌الملل استخراج شده است که این داده‌ها بر اساس معادلات (12) و (13) محاسبه شده‌اند."
(
, 
, 
)
