چکیده:
در گذشتههای نهچندان دور کشورهای قدرتمند جهان برای وادار کردن سایر کشورها به تبعیت از
خواستههای خویش» قدرت سخت یعنی بهرهگیری از حمله نظامی را انتخاب و از طریق تصرف
آن کشورها را وادار به پذیرش خواستههای خود میکردندء حال آنکه در زمان حاضرهء به علت هزینههای
فراوانی که بر جنگ نظامی مترتب است» کشورها سعی میکنند در صورت توان» خواستههای خود را از
طریق ایجاد فشارهای سیاسی و اقتصادی و فرهنگی مثل ایجاد شورشهای داخلی» وضع تحریم اقتصادی
و ممنوعیت ورود و خروج کالاهای ضروری عملی سازند. در عصر جدید که بازیگران عرصهی سیاست
خارجی سعی دارند با بهرهگیری از قدرت نرم بر روی دیگر بازیگران عرصه بینالملل» آنها را وادار به
پذیرش و انجام خواستههای خود کنندء ارائهی الگوهای مقابله با فشارهای خارجی و رفع آن؛ برای همهی
کشورها بهویژه کشورهایی که از جهاتی زیر فشار سلطهی حکومتهای قدرتمند جهان به سر میبرند
ضروری مینماید. ازآنجاکه فشارهای اقتصادی و رسانهای و فرهنگی ایالاتمتحدهی آمریکا بر روی
جمهوری اسلامی ایران؛ یکی از مصداقهای بارز فشارهای خارجی از سوی یک کشور قدرتمند است»
در این مقاله سعی شده است تا با بررسی این نمونهی مهم با اتخاذ روش توصیفی- تحلیلی» راهکارهایی
کلی برای خروج ایران از زیر فشارهای آمریکا ارائه گردد که این راهکارها را میتوان برای سایر موارد
مشابه نیز استفاده نمود.
خلاصه ماشینی:
"لازم به ذکر است به علت پیچیده شدن سیستم اقتصاد بینالملل بهویژه بعد از جنگ جهانی دوم، کشورها وابستگیهای اقتصادی به یکدیگر را امر طبیعی تلقی کرده و آن را لازمهی زندگی صلح محور در جهان میدانند، حال آنکه همین وابستگیها ابزار قدرتی را به دست کشورهای قدرتمند اقتصادی میدهد تا سایر کشورها را به انجام خواستههای خود وادار کنند و در صورت عدم پذیرش با وارد آوردن فشارهای اقتصادی همهی جوانب قدرت آن کشور را تحت تأثیر مستقیم خود قرار داده و به اهداف خود برسند؛ مانند فشار اقتصادی آلمانها بر روی انگلیس در جنگ جهانی دوم که به این علت احتیاج انگلیسها به ورود مواد غذایی، رهبران آلمانی بر آن شدند تا با اعمال محدودیتهایی در صدور مواد غذایی، این دولت را وادار به تسلیم کنند (نقیب زاده، ١٣٨٣: ٢٢٩).
الف) الگوی اول: سیاست رفع فشار از طریق ائتلاف با کشورهای همپیمان یا مشترکالمنافع ب) الگوی دوم: سیاست رفع فشار از طریق ائتلاف با کشورهای رقیب بازیگر ب پ) الگوی سوم: سیاست رفع فشار از طریق تکیه بر ظرفیتهای درونی کشور ت) الگوی چهارم: سیاست رفع فشار از طریق معامله با بازیگر ب تا این جا، این نتیجه حاصل شد که آمریکا به عنوان کشوری که منافع وجودی جمهوری اسلامی ایران را تهدید میکند، برای رسیدن به مقاصد خود از طریق اعمال فشار بر ایران ٢ راه اصلی دارد؛ اول استفاده از نقاط ضعف ایران یعنی اعمال فشار از روزنهی اقتصاد (مثل تحریمها که یک فشار اقتصادی است) و دوم از بین بردن نقاط قوت از روزنهی فرهنگ (مثل تهاجم فرهنگی که برای ضعیف کردن خصوصیات مثبت فرهنگی و ایدئولوژی حاکم بر مردم ایران انجام میگیرد."