چکیده:
در شماری از آیاتالاحکام قرآن، اختلاف در قرائت وجود دارد. ثمره اختلافی که در قرائت این آیات وجود دارد صرفاً به حوزه قرائت مرتبط نمیشود؛ بلکه در علوم قرآن و فقه نیز اثرگذار است. از همینرو، آیات مذکور همواره در کانون توجه مفسران و فقیهان مسلمان بوده است. نفی قرائات سبع یا عشر متواتر توسط برخی از عالمان متأخر و معاصر شیعه و پافشاری آنان بر انحصار حجیت و اعتبار در قرائت حفص و یا حجیت قرائاتی که ثابت شود در زمان امامان شیعه (ع) رایج بوده است، دستمایه برخی شبهات و اتهامات شده است. پژوهش حاضر با گونهشناسی مواجهه فقیهان متقدم امامیه با اختلاف قرائات آیات الاحکام و بهدستآوردن شش رویکرد عمده این فقیهان، نشان میدهد که نظریه تواتر و حجیت قرائات سبع و عشر مشهور، نظریه اصلی فقیهان شیعه و مورد پذیرش بسیاری از آنان است. هر یک از این نظریات میتواند در توسعه یا تضییق برداشتهای فقهی و تفسیری از آیات دارای اختلاف قرائت، اثرگذار باشد.