چکیده:
هدف: بررسی وضعیت سیستم تعادلی و کنترل پوسچرال در افراد با مالتیپل اسکلروزیس مهم و ضروری است. شناسایی و به کارگیری ابزار های استاندارد می تواند راهکاری کاربردی برای برنامه ریزی هدفمند در این موضوع باشد. تاکنون ابزارهای متعددی برای بررسی اختلالات تعادل در این بیماران به کار رفته است که هر کدام فقط برای غربالگری مشکلات تعادلی استفاده شده است که تنها پیش بینی خطر افتادن را در افراد مسن گزارش می دهد. این پرسش نامه ها نمی توانند برای تشخیص علت های زمینه ساز اختلال تعادل به درمانگر کمک کنند و در هدایت فرایند درمان هدفمند موثر نیستند. دکتر هوراک از سال ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۹ پرسش نامه «بس» را در سامانه آموزش پزشکی مداوم طراحی کرد. با توجه به اینکه این پرسش نامه بر اساس نظریه کنترل حرکتی برنشتاین پایه ریزی شده است، در آن شش حوزه سیستم تعادل ( محدودیت های بیومکانیکی، محدودیت های ثبات، تغییر وضعیت ها و تنظیمات مبنی بر پیش بینی، پاسخ های وضعی واکنشی ها، جهت یابی حسی، ثبات در راه رفتن) از طریق ۳۶ سوال بررسی می شود. هدف از پژوهش حاضر پس از تهیه نسخه فارسی پرسش نامه، بررسی روایی و پایایی آزمون ارزیابی سیستم های تعادلی در افراد با بیماری مالتیپل اسکلروزیس است.
روش بررسی: این مطالعه از نوع روش شناسی و غیرتجربی است. محقق ابتدا پرسش نامه بس را ترجمه کرد. روایی صوری پرسش نامه با نظرسنجی از ۲۱ بیمار مالتیپل اسکلروزیس بررسی شد. روایی محتوایی پرسش نامه نیز با نظرسنجی از ۶ متخصص توانبخشی (سه متخصص کاردرمانی و سه متخصص فیزیوتراپی) ارزیابی شد. سپس دو محقق (نویسنده و یک آزمونگر دیگر) برای ۱۱۰ فرد با تشخیص مالتیپل اسکلروزیس و دارای معیار ورود به مطالعه و ساکن شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز شهر تهران، در سال ۱۳۹۶-۱۳۹۵ پرسش نامه بس و پرسش نامه برگ را تکمیل کردند. بعد از یک هفته، ۳۶ نفر از افراد ارزیابی شده، با پرسش نامه بس برای بررسی پایایی آزمون و بازآزمون مجددا ارزیابی شدند. با اطلاعات حاصل، همسانی درونی پرسش نامه با ضریب آلفای کرونباخ، پایایی آزمون و بازآزمون با ضریب همبستگی درون رده ای، پایایی بین دو آزمونگر با محاسبه ضریب همبستگی درون رده ای و نیز روایی همگرایی بین دو پرسش نامه بس و برگ با محاسبه ضریب همبستگی پیرسون بررسی شد.
یافته ها: مختصصان روایی محتوایی پرسش نامه (قابل فهم بودن و مناسب بودن سوالات و تطبیق واژه ها مطابق با فرهنگ) را تایید کردند که از طریق روش های آماری CVR و CVI انجام شده بود (CVR>۰/۹۹ و CVI>۰/۷۹). ضریب همبستگی پیرسون بین تمامی حوزه های پرسش نامه بس (به جز حوزه دوم) با نمره پرسش نامه برگ بین ۰/۷۹ تا ۰/۹۳ بود. اعداد از حداقل مقدار قابل قبول یعنی ۰/۷۰ بالاتر هستند و این نشان دهنده روایی همگرایی خوب بین این دو پرسش نامه است. بعد از حذف بخشی از سوال ۶ از حوزه دوم، ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده در تمامی حوزه ها بین ۰/۷۱ تا ۰/۹۳ یعنی بیشتر از حداقل مقدار قابل قبول (۰/۷۰) بود که این موضوع نشان دهنده همسانی درونی خوب است. ضریب همبستگی درون رده ای بین نمرات دو آزمونگر در شش حوزه بین ۰/۷۶ تا ۰/۹۸ گزارش شد که در تمامی حوزه ها بالای ۰/۷۰ بود که نشان دهنده وجود پایایی بین دو آزمونگر است. همچنین ضریب همبستگی درون رده ای با دو مرتبه تکرار برای پایایی آزمون و بازآزمون بین ۰/۸۴ تا ۰/۹۹ بود که بالاتر از ۰/۷۰ (حداقل مقدار قابل قبول) و نشان دهنده پایایی آزمون و بازآزمون خوب پرسش نامه است.
نتیجه گیری: بعد از تغییر و حذف بخشی از سوال ۶ از حوزه دوم نتایج نشان داد پرسش نامه بس برای ارزیابی عملکرد تعادلی در بیماران مالتیپل اسکلروزیس روایی و پایایی خوبی دارد و می توان آن را به عنوان ابزاری معتبر، هم در حوزه های بالینی (به منظور ارزیابی وضعیت تعادلی این بیماران و برنامه ریزی هدفمند درمانی) و هم برای ارتقای پژوهش های علمی در بیماران مالتیپل اسکلروزیس به کار برد.
Objective: Balance system and postural control are one of the major problems in people with multiple sclerosis. Therefore، the assessment of the balance system and postural control is very essential. Identification and use of standard tools can be a practical solution for more purposeful plan in this issue. Several tools have been used to investigate the balance disorders in these patients، which solely able to screen equilibrium problems، and only predict the risk of falling in the elderly. These questionnaires cannot help the therapist to diagnose the underlying causes of imbalance and also are not useful in directing the purposeful therapeutic process. The Balance Evaluation Systems Test (BESTest) was designed from 1990 to 1999 by Dr. Horak in the Continues Medical Education System. This questionnaire is based on the Bernstein’s theory of motor control، and the test evaluates Biomechanical، Stability Limits، Postural Responses، Anticipatory Postural Adjustments، Sensory Orientation، and Dynamic Balance through 36 questions. The objective of this study was to determine the validity and reliability of the BESTest evaluation system in patients with multiple sclerosis after providing a coherent version of the questionnaire in Persian.
Materials & Methods: This is a methodological and non-experimental study. The BESTest questionnaire was translated by the researcher. The face validity of the questionnaire was evaluated by a survey of 21 patients with multiple sclerosis. The content validity of the questionnaire was further evaluated by a survey of 6 specialists in the field of rehabilitation (three occupational therapists and three specialists in the field of physiotherapy). After that، the BESTest questionnaire and Berg questionnaire were completed by two researchers (the author and another examiner) for 110 people diagnosed as multiple sclerosis، considering inclusion and exclusion criteria، from north، south، east، west، and center of Tehran in the years 2016-2017. After one week، 36 patients from the first stage were reevaluated in with a BESTest questionnaire by the researcher to evaluate the test-retest reliability. The internal consistency with Cronbach’s alpha coefficient، test-retest reliability by intra-class correlation coefficients traces، inter-rater reliability coefficients of correlation between the traces، and convergent validity between the two questionnaires (BESTest and Berg) with Pearson correlation coefficient were investigated.
Results: The content validity of the questionnaire (the comprehensibility، relevance of the questions، and the cultural matching of words)، which were measured by the CVR and CVI statistical methods، were approved by the specialist (CVI>0.79 and CVR>0.99). Pearson correlation coefficient between all the domains of the BESTest questionnaire (except for the second domain) with the score of the Berg questionnaire was between 0.79 and 0.93. Given that the numbers are above the minimum acceptable value of 0.70 indicates a good convergence between these two questionnaires. By removing a part of a 6th item from the second domain، the Cronbach’s alpha coefficient calculated in all domains were between 0.71 and 0.93، which were much higher than the minimum acceptable value of 0.70. These results indicate an excellent internal consistency. Correlation coefficients between two testers in six domains were reported 0.76 to 0.98. Therefore، these coefficients were above 0.70 in all domains، which indicates the good reliability between two examiners. Furthermore، the Intra-sectional correlation coefficient for two repetitions of the questionnaire for the test-retest reliability of the test were 0.84 to 0.99، which were higher than 0.70 (minimum acceptable)، which shows that the questionnaire has an excellent test-retest reliability.
Conclusion: After changing and removing part of question 6 of the second domain، results demonstrated that the questionnaire BESTest is a valid and reliable test for assessing balance performance in multiple sclerosis patients. It can be used as an accurate tool، both in the areas of clinical (to evaluate the patients’ equilibrium status and purposeful therapy planning) and to apply for scientific research in patients with multiple sclerosis.
(
, 
, 
)
