تجمع جغرافیایی فعالیت‌های صنعتی و رشد بهره‌وری: شواهدی از صنایع تولیدی استان‌های ایران مقاله

این مقاله اثر تجمع فضایی فعالیت‌های صنعتی را بر رشد بهره‌وری صنایع تولیدی استان‌های ایران با استفاده از رگرسیون داده‌های مقطعی و رگرسیون تلفیقی پویا با روش گشتاورهای تعمیم‌یافته در دوره 92-1379 بررسی می‌کند. برای اندازه‌گیری تجمع صنعتی از شاخص الیسون گلیزر استفاده شد. یافته‌ها «فرضیه ویلیامسون» را تایید می‌کند؛ بدین معنا که تجمع فعالیت‌های صنعتی تا سطح معینی از توسعه‌یافتگی بر رشد بهره‌وری اثر مثبت دارد.. با بهبود زیرساخت‌ها و گسترش بازارها، اثرات خارجی ازدحام در مراحل توسعه‌یافتگی تغییر کرده و این امر می‌تواند سبب پراکندگی بیشتر فعالیت‌های اقتصادی شود؛ یعنی تجمع، موجب انباشت سرمایه‌ فیزیکی و انسانی شده و رشد اقتصادی را در پی خواهد داشت.

This paper investigates the impact of spatial aggregation of industrial activities on manufacturing industries productivity growth of Iran's provinces during 2004-2013، using cross-section data and dynamic pooled regression by Generalized Method of Moments (GMM). To measure industrial aggregation Ellison Glaeser (EG) index was used. The findings support the “Williamson hypothesis”، that is، aggregation of industrial activities has positive effect on DP growth only up to a certain level of development. If economic infrastructures، specially، transportation are not suitable، the communication simply is not possible and the access to the capital markets is limited، also، efficiency can be significantly enhanced by concentrating on production in space. But as infrastructure improves and markets expand، congestion externalities vary in the development phases and it can result in more dispersion in economic activities. Namely، aggregation accumulates human and physical capital and this accelerates economic growth.

بررسی تجمع صنعتی از جهات مختلف دارای اهمیت است؛ نخست، عوامل اقتصادی تا چه حدی در شکل‌گیری این پدیده مؤثر بوده‌اند؛ دوم، این اتفاق چه مزیت‌هایی برای استان‌های برخوردار در پی داشته است که عملا در رشد اقتصادی آنها انعکاس می‌یابد. سازماندهی مقاله بدین صورت است که پس از بیان مقدمه، ادبیات تحقیق مرور می‌شود؛ سپس روش‌شناسی و داده‌های تحقیق تبیین می‌شود؛ در بخش چهارم، نتایج تجربی اثر تجمع صنعتی بر رشد بهره‌وری ارایه شده و در نهایت، نتیجه‌گیری و توصیه‌های سیاستی بیان می‌شود. 3. روش‌شناسی و داده‌ها با توجه به هدف تحقیق، این مقاله به دنبال ارزیابی اثر تجمع جغرافیایی فعالیت‌های صنعتی بر رشد بهره‌وری صنایع تولیدی استان‌های ایران و آزمون فرضیه ویلیامسون می‌باشد. 4. نتایج تجربی برای ارزیابی اثر تجمع فعالیت‌های صنعتی بر رشد بهره‌وری از داده‌های صنایع تولیدی 31 استان در دوره 92-1379 که توسط مرکز آمار ایران در قالب طرح آمارگیری از کارگاه‌های صنعتی 10 نفر کارکن و بیشتر منتشر می‌شود. نتایج رگرسیون تلفیقی پویا در این قسمت برای ارزیابی اثرات تجمع فعالیت‌های صنعتی بر رشد بهره‌وری صنایع تولیدی استان‌های ایران از مدل داده‌های تلفیقی پویا استفاده می‌شود. در جدول (5) نتایج برآورد رگرسیون تلفیقی پویا اثر تجمع صنعتی بر رشد بهره‌وری صنایع تولیدی استان‌های ایران ارایه شده است. در این مقاله اثر تجمع جغرافیایی فعالیت‌های صنعتی بر رشد بهره‌وری صنایع تولیدی استان‌های ایران با بهره‌گیری از رگرسیون داده‌های مقطعی و رگرسیون داده‌های تلفیقی پویا در دوره 92-1379 ارزیابی شد.