چکیده:
معماری معاصر ایران سابقه ای بیش از یکی نیم قرن دارد که اغلب در تمام شهرهای ایران کم تر مورد توجه بوده است. شکل
گیری بناها تحت تاثیر شرایط مختلف می باشد و سیر تحول آن ها با سایر پدیده های هنری, مذهبی, اجتماعی و سیاسی
کامل می شود. با توجه به سیر تحولات جامعه و بوجود آمدن جریان های معماری اوخر قاجار و بعد مدرنیسم و معماری باستان
گرایی تغییرات نما در بناهای شهری شکل گرفت و محصولات جدید مانند آهن و شیشه و سیمان سرعت تحول در نما را
افزایش دادند. شهر کرمان جز شهرهایی است که روند تغییرات اجرای بنا از شکل گیری پلان تا استفاده از مصالح جدید را می
توان در بافت شهری مشاهده کرد. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق تحلیلی و ارزیابی کتابخانه ای و میدانی آنجام شده
است تا تاثیرات تغیررات مصالح در دوره های مختلف قاجار و پهلوی را در بناهای کرمان بررسی شود.
Contemporary Iranian architecture has a history of more than one and a half centuries, which has received little
attention in all Iranian cities. The formation of buildings is influenced by different conditions and their
development trend is completed with other artistic, religious, social and political phenomena. Due to the
development of the society and changes in architecture from the late era of Qajar, there occurred facade changes
in urban structures and new materials such as iron, glass and cement increased the pace of evolution in the
façade of buildings. Kerman is one of the cities the texture of which was influenced by changes in buildings
including the formation of the plan and the use of new materials. The present study has been conducted using the
analytical research method and library and field evaluation to investigate the effects of material changes in
different eras of Qajar and Pahlavi in Kerman buildings.
خلاصه ماشینی:
"(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل 1- نمای بیمارستان نوریه (ماخذ: میراث فرهنگی استان کرمان) بنای بیمارستان نوریه شامل دو بخش سردر ورودی و بنای ساختمان مریضخانه است که به صورت مجزا و در فضای سر سبز محوطه بیمارستان ساخته شده اند.
) (رجوع شود به تصویر صفحه) شکل 2-کاشی سردر مسجد طباطبایی (ماخذ: نگارنده) این بنا در نبش دو خیابان سپه و فردوسی قرار گرفته که درب اصلی آن واقع در شمال بنا می باشد و مانند بسیاری از بناهای سنتی اقلیم گرم و خشک می باشد.
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل 10- آتشکده (ماخذ: میراث فرهنگی) جدول 1- بناهای شهر کرمان از دوره قاجار تا ابتدای پهلوی اول (ماخذ: نگارنده) ردیف نام بنا دوره ساخت تزئینات نما توضیحات 1 بیمارستان نوریه قاجار آجرکاری و شیشه کاری وجود بالکن در نما 2 مسجد طباطبایی قاجار آجر کاری 3 مسجد ملک دینار قاجار گچبری-کاشیکاری-آجر کاری 4 سالن ارتش قاجار آجرکاری 5 شرکت فرش اواخر قاجار آجر کاری-کاشیکاری معقلی 6 مقبره شیخ داوود پهلوی نما آجر کاری وجود پنجره های مشبک 7 آتشکده پهلوی آجر کاری-قطار بندی لبه بام ستون های هشت گوش 6.
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل 12- نمای ضلع جنوبی و ضلع جنوب غربی (دید از جنوب غرب) (ماخذ: میراث فرهنگی) هیچ نوع مدرک مکتوب و یا کتیبه ای که تاریخ دقیق ساخت آن را نشان دهد بدست نیامده است اما بر اساس نوع ساخت و تزیینات آن قدمت آن را می توان دوره معاصر و پهلوی اول یعنی حدود 80 سال و زمان حکومت رضاخان تخمین زد ."