چکیده:
استفاده از کانتینرها به عنوان ابزار حمل محمولهها در دهههای اخیر بهسرعت رواج یافته و منجر به پیدایش مفهوم حملونقل چندوجهی گردیده است. این شیوه از حملونقل حداقل با ترکیبی از دو شیوه مختلف حمل و در قالب یک قرارداد واحد صورت میپذیرد. متاسفانه در حال حاضر هیچ قانون متحدالشکل بینالمللی در حوزه حملونقل چندوجهی وجود ندارد و انتظار ایجاد چنین قانونی در آینده نزدیک نیز نمیرود؛ بنابراین تمامی کنوانسیونهای بینالمللی حملونقل یکوجهی در مورد مرحله مرتبط با آنها در حملونقل چندوجهی اعمال میگردند. درهرحال در مواردی همپوشانیهای قابل توجهی میان مقررات لازمالاجرای کنوانسیونهای یکوجهی مختلف در مورد حملونقل چندوجهی وجود دارد و این همپوشانیها مشکلاتی را در زمینه قانون حاکم بر حملونقل چندوجهی ایجاد مینمایند. بهمنظور رفع این مشکل در برخی موارد کنوانسیونهای حمل یکوجهی قواعد حل تعارضی را ایجاد نمودهاند. این نوشتار با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی موارد محتمل بروز همپوشانیهایی میان مقررات قواعد هامبورگ و قواعد رتردام (به عنوان دو کنوانسیون بینالمللی مرتبط با حمل دریایی) در حملونقل چندوجهی و قواعد حل تعارض آنها در مورد این همپوشانیها را واکاوی مینماید.
خلاصه ماشینی:
توضـيح ايـن کـه در حـال حاضـر يک کنوانسيون بين المللي لازم الاجرا که روابـط ميـان اشـخاص در حـوزه حمـل ونقـل بـين المللـي چندوجهي کالا را تنظيم نمايد، وجود ندارد و لذا اسناد بين المللي حمل يـک وجهـي در ارتبـاط بـا حمل ونقل هوايي، دريايي و زميني (ريلي و جاده اي) ميبايست در اين حوزه مد نظـر قـرار گيرنـد؛ بنابراين طبيعي است که بر يک قرارداد حمل ونقل بـين المللـي چنـدوجهي کـالا، مقـررات چنـدين کنوانسيون حمل يک وجهي بين المللي که قواعد متنوعي در موضـوعات مشـابه دارنـد قابـل اعمـال باشد.
پايـان نامـه اي بـا عنـوان The“ ”?Rotterdam Rules A transport convention for the future (٢٠١١ ,Adamsson) صرفا بـه بررسي قواعـد رتـردام در حـوزه حمـل دريـايي و تعيـين اينکـه آيـا ايـن مقـررات در حـوزه حمـل چندوجهي نيز کاربرد دارد، پرداخته است .
کنوانسيون مزبور به دلايلي که شـرح آن در حوصله اين نوشتار نيست لازم الاجرا نشده است بااين حال بنـد ١ مـاده ١ ايـن کنوانسـيون در تعريف حمل ونقل چندوجهي مقرر ميدارد: «حمل کالا توسط حـداقل دو نـوع وسـيله حمـل ونقـل متفاوت ، از محلي واقع در يک کشور که حمل کالا توسط متصدي حمل ونقل چندوجهي به عهده گرفته ميشود تا محل تعيين شده براي تحويل واقع در يک کشور ديگر که بر اساس يـک قـرارداد حمل ونقل چندوجهي صورت ميگيرد».
در اين سيستم قواعد قابل اعمال بر هر موضوعي بستگي بـه ايـن دارد که موضوع مورد بحـث در کـدام مرحلـه از مراحـل حمـل رخ داده اسـت ؛ بنـابراين مقـررات مختلفي بر بخش هاي مختلف حمل ونقل چنـدوجهي حـاکم خواهـد بـود، گـويي کـه طـرفين ايـن قرارداد حمل ، قراردادهاي جداگانه اي را براي هر يک از مراحل حمل (جـاده اي، ريلـي، هـوايي و دريـايي) بـا يکـديگر منعقـد نمـوده انـد (٩٩ :٢٠١٣ ,Jeon).