چکیده:
اولین و مهمترین عامل موثر در شکل گیری شخصیت و ویژگی های رفتاری همچنین تغییرات و تحولّات دوران نوجوانی، خانواده است. دوران نوجوانی مرحله ای از چرخه زندگی فردی است که در آن نوجوان تغییرات و تحولّات همه جانبه جسمانی، شناختی، اخلاقی، رفتاری و غیره را تجربه می کند. یکی از عناصر اساسی موثر برای گذر از این دوره و کسب ویژگی های مطلوب حاصل از این تحولّات، خانواده است. درک و شناخت خانواده از این تحولّات مبنای سازگاری نوجوان و شکل گیری هویت پخته در نوجوان است. هدف مقاله حاضر مروری بر تحولّات دوران نوجوانی و تعامل والد- نوجوان در این دوره و شیوه پاسخ دهی خانواده به تحولّات دوران نوجوانی و پیامدهای حاصله از این نوع پاسخده یها است.
خلاصه ماشینی:
"ارتبـاط خـوب والـد- فرزنـد و مهارت های مشترک حل مشکل ، می تواند بحث و گفتگوی مجدد درباره تغییر رابطـه والـد- فرزند و رشد استقلال نوجوان را تسهیل کند (موسوی ، ١٣٨٣) تحولات نوجوان ، پاسخدهی خانواده و پیامدهای آن در ابتدای نوجوانی ، رشد شناختی کودکان و نوجوانان اغلب تـا مرحلـه ای پیشـرفت کـرده است که به آنها اجازه می دهد از سطوح عمیق تری از تفکر انتزاعی و تحلیل برخوردار شوند.
برخی از پرسشهایی که نوجوانان در مورد قواعـد و مقـررات می پرسند و حتی سرکشی ، تمرد، و امتناع از همرنگی با خواسته ها و تقاضـاهای مدرسـه یـا والدین به عنوان رشد بهنجار مورد توجه قرار می گیرد، اما وقتی سرکشـی و تمـرد بـه طـور جدی رشد بعدی را تهدید کند (برای مثال از طریق ممانعت از پیشرفت تحصیلی یا تـداخل با رشد بسنده و رضایت آمیز، روابط اجتماعی مطلوب با همسالان ، احتمال بروز اختلال های عاطفی و رفتاری افزایش می یابد(زارت ، ترجمه خدایاری و عابدینی ، ١٣٨٣).
والـدین اغلـب نمی توانند درک کنند که چرا فرزند نوجوان آنها دوست دارد از فعالیت های خانواده فرار کنـد تـا بـا دوستانش باشد، و نوجوانان نمی توانند بفهمند که والدین می خواهند اعضای خـانواده تـا جـایی کـه امکان دارد دور هم باشند، زیرا مرحله مهم زندگی بزرگسـال ، یعنـی پـدر و مـادری کـردن ، طـولی نمی کشد که به پایان می رسد.
دلایل فراوانی را می توان برای چنین رفتاری بر شمرد که یکی از آنها عبارتسـت از این که «به نظر می رسد در خانواده های دارای فرزند نوجوان والدین در تمیز دادن بین آنچـه کـه برای نوجوانان خود می خواهند و آنچه فرزنـدان نوجوانشـان ممکـن اسـت بـرای خـود بخواهـد، بـا دشواری مواجه هستند."