چکیده:
هدف: هدف پژوهش حاضر آزمون الگوی رابطه علی هویت سردرگم، و خودکارآمدی با آمادگی به اعتیاد از طریق میانجی گری هیجان خواهی در دانشجویان دختر دانشگاه شهید چمران اهواز بود.
روش: جامعه آماری این پژوهش شامل دانشجویان دختر دانشگاه شهید چمران اهواز در سال 1395 بود که با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی، نمونه ای 300 نفری از آن ها انتخاب شد. برای سنجش متغیرهای پژوهش از پرسش نامه سبک های هویت بروزنسکی (1989)، مقیاس خودکارآمدی عمومی شوارتز و جروسلم (1979)، پرسش نامه هیجان خواهی آرنت (1994) و مقیاس آمادگی به اعتیاد وید و بوچر (1992) استفاده شد. ارزیابی الگوی پیشنهادی با استفاده از تحلیل مسیر انجام گرفت.
یافته ها: نتایج نشان داد که الگوی پیشنهادی، برازنده داده هاست. همچنین، در کل نمونه، تمامی ضرایب مسیر بین متغیرها، از لحاظ آماری معنادار بودند. به علاوه مسیرهای مستقیم هویت سردرگم، خودکارآمدی، و هیجان خواهی به آمادگی به اعتیاد و هیجان خواهی به لحاظ آماری معنادار بودند. از سوی دیگر، نتایج نشان داد رابطه غیرمستقیم هویت سردرگم، و خودکارآمدی با آمادگی به اعتیاد از طریق هیجان خواهی نیز معنادار بود.
نتیجه گیری: یافته ها دارای تلویحات کاربردی است.
Objective: This study aimed at examining the pattern of the causal relationship of diffused identity and self-efficacy with addiction potential via the mediating role of sense seeking in female students of Shahid Chamran University of Ahvaz.
Method: The statistical population of this study consisted of the female students of Shahid Chamran University of Ahvaz in 2016 and sampling was conducted by random cluster sampling method (300 participants). The following measures were used to evaluate the research variables: Berzonsky Identity Style Inventory-Sixth Grade (1989)، Schwartzer & Jerusalem's Generalized Self-Efficacy Scale (1979)، Arnett's Sensation Seeking Scale (1994)، and Weed & Butcher's Addiction Potential Scale (1989). The proposed model was evaluated using path analysis.
Results: The results showed that the proposed model fits the data. In addition، all path coefficients among the variables in the whole sample were statistically significant. Moreover، the direct paths of diffused identity، self-efficacy، and sensation seeking towards addiction potential and sensation seeking were statistically significant. On the other hand، the results showed that the indirect relationship of diffused identity and self-efficacy with addiction potential were also significant through sensation seeking.
Conclusion: The findings contain practical implications.
خلاصه ماشینی:
برای سنجش متغیرهای پژوهش از پرسش نامه سبک های هویت بروزنسکی (١٩٨٩)، مقیاس خودکارآمدی عمومی شوارتز و جروسلم (١٩٧٩)، پرسش نامه هیجان خواهی آرنت (١٩٩٤) و مقیاس آمادگی به اعتیاد وید و بوچر (١٩٩٢) استفاده شد.
از سوی دیگر، نتایج نشان داد رابطه غیرمستقیم هویت سردرگم ، و خودکارآمدی با آمادگی به اعتیاد از طریق هیجان خواهی نیز معنادار بود.
به واقع ماهیت پیچیده مشــکلات مرتبط با اعتیاد، ضــرورت به کارگیری شــیوه های پژوهشــی چنـدبعـدی و ســـازمان یافته در این خصـــوص را نشـــان میدهد، لذا پژوهش هایی که بتواند عوامل مؤثر بر اعتیاد را در یک سـطح وسـیع کنترل و مطالعه کند، بیشـتر راهگشا خواهد بود (اکبریزردخـانـه ، رســـتمی و زارعان ، ١٣٨٧).
کیـامرثی و ابوالقاســـمی (١٣٩٠) در پژوهشـــی به این نتیجه دســـت یـافتنـد کـه خودکـارآمـدی، هیجـان خواهی و راهبردهـای مقـابلـه بـا اســـترس میتوانند در پیش بینی استعداد سوءمصرف مواد در دانشجویان نقش مهمی ایفا نمایند.
بنابراین در این بررســی الگوی پیشــنهادی شــکل ١ مورد آزمون قرار گرفت و به این ســؤال پاســخ داده شــد که هویت ســردرگم ، و خودکارآمدی از طریق هیجان خواهی چه تأثیری بر آمادگی به اعتیاد بر جای میگذارند؟ (رجوع شود به تصویر صفحه) 1.
در این پژوهش از مقیاس ایرانی آمادگی به اعتیاد٢ اســـتفاده شـــد که زرگر (١٣٨٥، بـه نقـل از زرگر، و همکـاران ، ١٣٨٧) بـا توجه به وضـــعیت روانی- اجتماعی جامعه ایرانی سـاخته اسـت .
بحث و نتیجه گیری هدف پژوهش حاضــر، بررســی رابطه علی هویت ســـردرگم ، و خودکارآمدی با آمادگی به اعتیـاد از طریق هیجـان خواهی در دانشـــجویـان دختر دانشـــگــاه شـــهیـد چمران اهواز بود.