چکیده:
مطابق قول مشهور فقها، هر گاه مردی با زن شوهردار و یا با زنی که در عدّه
طلاق رجعی به سر می برد، مرتکب عمل نامشروع زنا شود، زانی و مزنیّ بها به
یکدیگر حرام ابدی می شوند. مستند اصلی این حکم، پار های از روایات و اجماع
ادعایی توسط سید مرتضی است. در مقابل دیدگاه مشهور، نظریات غیر مشهوری
نیز هستند که وحدت مبانی ندارند. در جستار حاضر، ضمن بازخوانی نظریه
مشهور فقهی، به نقد و بررسی مستندات مربوط پرداخته شده و در نهایت ضمن
ایراد خدشه به رای مشهور، با استناد به برخی از آیات قرآن و نیز روایات صحیح،
نظریه جواز نکاح زانی و مزن یبها و حلیت تمتع پذیرفته شده است.
خلاصه ماشینی:
"اما در مقابل، برخی از فقها حکم به حرمت مٶبد را نپذیرفته و یا در آن تردید داشته و یا توقف نمودهاند (محقق سبزواری، 1422: 2/144؛ فیض کاشانی، بیتا: 2/244؛ حر عاملی، 1409: 20/433؛ موسوی عاملی، 1411: 1/168؛ طباطبایی حکیم، 1416: 14/157؛ موسوی خویی، 1418: 32/228؛ سبحانی تبریزی، بیتا: 1/393)؛ برای نمونه، محقق حلی در این باره میگوید: «من زنی بأمراة، لم یحرم علیه نکاحها وکذا لو کانت مشهورة بالزنا وکذا لو زنت امراته وإن أصرت علی الأصح ولو زنی بذات بعل أو فی عدة رجعیة، حرمت علیه أبدا فی قول مشهور» (1408: 2/236)؛ هر کس با زنی زنا کند، موجب تحریم زن بر او نمیگردد، حتی اگر آن زن مشهور به زنا باشد و نیز اگر زنی اهل زنا باشد، باعث حرام شدن وی بر شوهرش نمیگردد، حتی اگر طبق قول صحیحتر، اصرار بر زنا داشته باشد و اگر با زن شوهردار یا در عدۀ رجعیه زنا نماید، بنا بر قول مشهور، آن زن بر او حرام ابدی میشود.
البته برخی فقها، مستمسک روایی موجود در این بحث را روایاتی میدانند که با عنوان تزویج ذات بعل وارد شده است؛ برای نمونه در فقه الرضا( مطلبی از امام رضا( با عنوان زنای ذات بعل نقل شده است که آن را در اینجا مطرح و بررسی مینماییم: «ومن زنی بذات بعل محصنا کان أو غیر محصن ثم طلقها زوجها أو مات عنها وأراد الذی زنی بها أن یتزوج بها، لم تحل له أبدا ویقال لزوجها یوم القیامة خذ من حسناته ما شئت» (منسوب به امام رضا( ، 1406: 278)؛ و هر مردی ـ خواه محصن باشد یا نباشدـ با زن شوهرداری زنا کند و سپس شوهرش، آن زن را طلاق دهد یا فوت کند و مردی که با آن زن زنا کرده است، بخواهد با وی ازدواج نماید، این زن هیچگاه بر او حلال نخواهد شد و در روز قیامت به شوهر این زن گفته میشود هر مقدار که میخواهی از حسنات این مرد بگیر."