چکیده:
آیه 69 سوره احزاب مومنان را از تکرار آنچه موجب آزار موسی میشد، نهی میکند: «یا ایهّا الّذین ءامنوا لا تکونوا کالّذین ءاذوا موسی فبرّاه اللّه ممّا قالوا و کان عند اللّه وجیها» با این حال آیه تصریحی راجع به مطالبی که برخی با گفتن آن موسی را میآزردند، ندارد و تنها به عبارت «مما قالوا» اکتفا شده است. منابع تفسیری چهار وجه را در این رابطه برشمردند: الف) تهمت قتل هارون؛ ب) انتساب مسائل غیر اخلاقی به وسیله قارون؛ ت) انتساب مشکل جسمی؛ ث) تهمت سحر و جادو. از سوی دیگر، بسیاری از مفسران معتقدند این آیه به برخی جریانسازیها در پی ازدواج رسول خدا(ص) و همسر مطلقه زید بن حارثه اشاره دارد. به نظر میرسد، نخستین بار ساموئل گونتر وال در بازنویسی ترجمه آلمانی قرآن اثر بویزن، در یک پاورقی مناسبترین وجه برای تفسیر این آیه را واقعه مطرح در سفر اعداد: 12 دانسته که ماجرای اعتراضها به ازدواج موسی و صفوره را شرح میدهد؛ چه اینکه براساس یک سنت کهن عبرانیان مجاز به ازدواج با اقوام دیگر نبودند و صفوره از مدیانیها بود. آبراهام گایگر این کشف گونتر وال را اندکی بسط داد و از این طریق به ترجمههای آلمانی و عبری راه یافت. مقاله حاضر با تفصیل بیشتر، این موضوع را به عنوان یک تفسیر بینامتنی مورد بررسی قرار داده است.
The vers 33: 69 forbids belivers from repeating what annoyed Moses:" Believers! Be not as those who slandered Moses, but Allah proved his innocence of that which they alleged, and he was well esteemed in Allah's sight". The verse did not specify how Jews harmed their prophet, so Muslim commentators mentioned four probability: (they said) 1. Moses has a defect in his body; 2. He killed his brother Aaron; 3. He has illegal sexual relation; 4. He is only a magician, not a prophet.
On the other side, many commentators believe, the verse is about prophet's marriage with Zeinab that was mentioned before (36- 48). Thus, there is no exact and clear relation between main themes of the surah, especially the verse and those probabilities. Attention must be paid that one of the principle subjects in this surah is correcting the pre-Islamic traditions and here, lawful marriage with the divorced wife of a believer's stepsons.
German Scholar in 19th, Günther Wahl, in his translation of the Qurʿan, under this verse referred to the book of Numbers, chapter 12; In light of this footnote we can achieve a real exegesis. In this chapter of the Torah, Miriam and Aaron spoke against Moses because of the Cushite woman whom he had married. According to an ancient tradition, the Hebrew was not allowed to marry with non- Hebrews and Zipporah belong to Midianites. This Article focuses on all interpretations on this verse, and finally I try to elaborate more on what Günther Wahl and later all Hebrew Qurʿan Translators referred to briefly and make it an intertextual exegesis .
خلاصه ماشینی:
تفسیر بینامتنی از آیة ٦٩ سورة احزاب بر اساس ترجمه های آلمانی و عبری قرآن کریم حیدر عیوضی تاریخ دریافت : ١٣٩٦/١/٢٦ تاریخ پذیرش : ١٣٩٦/١٠/١٨ چکیده آیة ٦٩ سورة احزاب مؤمنان را از تکرار آنچه موجب آزار موسی می شد، نهی می کند: : «یا أیها الذین ءامنوا لا تکونوا کالذین ءاذوا موسی فبرأه الله مما قالوا و کان عند الله وجیها»راجع به مطالبی که برخی با گفتن آن موسی را می آزردند، ندارد و تنها به عبارت «مما قالوا» اکتفا شده است .
به نظر می رسد، نخستین بار ساموئل گونتر وال در بازنویسی ترجمة آلمانی قرآن اثر بویزن، در یک پاورقی مناسب ترین وجه برای تفسیر این آیه را واقعة مطرح در سفر اعداد: ١٢ دانسته که ماجرای اعتراضها به ازدواج موسی و صفوره را شرح می دهد؛ چه اینکه براساس یک سنت کهن عبرانیان مجاز به ازدواج با اقوام دیگر نبودند و صفوره از مدیانی ها بود.
آیه تصریحی راجع به محتوای گفته های ایشان ندارد، اما عبارت «فبرأه الله مما قالوا» در ادامه نشان از شخصی بودن ماجرا دارد و نمی تواند از قبیل بهانه هایی باشد که قوم عبرانی در طول چهل سال سرگردانی ناجی خود را می آزردند؛ چنانچه در قرآن و تورات نمونه هایی را می توان ملاحظه کرد(بقره : ٥٥، ٦١، مائده : ٢٤؛ مقایسه شود با اعداد ١١: ٤ـ ٦؛ ٢١: ٥ ؛ ١٣: ٣١ـ ٣٣).
ایشان پس از ذکر اجمالی آراء مفسران مسلمان ، به عنوان احتمالی دیگر به سفر اعداد باب ١٢ اشاره کرده است ؛ بر اساس آن ، آیة مورد بحث به اعتراض های هارون و مریم نسبت به ازدواج موسی با زن مدیانی اشاره دارد.