مناسب سازی شاخص های انتخاب مکان بهینه ورزشی سالمندان با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و GIS مقاله

اهداف امروزه دوران سالمندی و مشکلات آن یکی از چالش های موجود در کشور است. این مسئله ضرورت برنامه ریزی صحیح برای این دوره را یادآور می شود. دولت ها در مجموعه سیاست های رفاهی خود، فرصت برابر را به عنوان حق مردم بیان می کنند و به نمایندگی جامعه در پی تحقق این حق برای عموم مردم هستند. در این راستا، تحقیق حاضر با هدف مناسب سازی شاخص های انتخاب مکان بهینه ورزشی سالمندان انجام شده است. مواد و روش ها پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی است که با استفاده از ابزار مصاحبه ساختاریافته با هشت نفر از خبرگان به شیوه AHP به وزن دهی معیارهای تحقیق پرداخته است. در نتیجه این کار به سه شاخص مهم تر در انتخاب امکان ورزشی دست یافته است. در ادامه استخرهای محدوده شهری کرج (27 مورد) به عنوان مورد مطالعه و مشتریان سالمند آن ها به عنوان جامعه تحقیق انتخاب شدند که از این میان 127 نفر به شیوه نمونه گیری طبقه ای بررسی شدند. پس از وزن دهی به زیرمعیارهای مربوط به معیارهای تحقیق، به منظور تشکیل پایگاه داده فضایی از نرم افزارهای Auto Cad، Excel، ArcGIS، Google Earth استفاده شد. یافته ها سه شاخص دسترسی، مجاورت با کاربری های دیگر شهری و ایمنی از دیدگاه خبرگان رتبه بهتری در زمینه تاثیرگذاری بر انتخاب اماکن ورزشی کسب کردند. زیرمعیارهای دسترسی به خطوط مترو و بزرگ راه ها از معیار دسترسی، مجاورت با پارک ها و فضاهای سبز و مجاورت با مراکز فرهنگی از شاخص مجاورت و موقعیت مناسب نسبت به مراکز درمانی و مراکز آتش نشانی از شاخص ایمنی، اهمیت نسبی بیشتری در مقایسه با زیرمعیارهای دیگر داشته اند. نتیجه گیری در این پژوهش 127 نفر از سالمندان به عنوان گروه مهمی از مشتریان اماکن ورزشی بررسی شدند. از این تعداد 66 درصد مرد و 34 درصد زن بودند. تقریبا نیمی از نمونه آماری (48 درصد) 60 تا 65 سال داشتند و 54 درصد از آنان بیشتر از شش ساعت در هفته را صرف فعالیت ورزشی می کردند. مطابق نتایج، شاخص های دسترسی، مجاورت با کاربری های دیگر شهری و ایمنی مهم شناخته شده اند. با استفاده از نتایج این گونه تحقیقات و از طریق مکان یابی صحیح اماکن ورزشی می توان از بروز اشتباه در انتخاب محل احداث اماکن ورزشی جلوگیری کرد.