چکیده:
از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎزار و ارزش ﺟﺎری داراﯾﯽ ﻫﺎی ﺷﺮﮐﺖ، ﻫﺸﺪار ﻣﻬﻤﯽ در ﻣﻮرد وﺿﻌﯿﺖ ﻓﻌﻠﯽ ﺷﺮﮐﺖ و ﺣﺘﯽ اﻧﺘﻈﺎرات ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ وﺿﻌﯿﺖ آن در آﯾﻨﺪه اﺳﺖ، اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪﻟﯽ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺘﮑﯽ ﺑﺮ داده ﻫﺎی ﺣﺴﺎﺑﺪاری ﻧﺒﻮده و از اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎزار ﻧﯿﺰ ﺟﻬﺖ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ درﻣﺎﻧﺪﮔﯽ ﻣﺎﻟﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ، ﺿﺮوری ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ . از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎی ﻧﺎﻣﻄﻠﻮﺑﯽ ﮐﻪ درﻣﺎﻧﺪﮔﯽ ﻣﺎﻟﯽ ﺑﺮای ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ، اﻗﺘﺼﺎد ﮐﺸﻮر و ﻧﻬﺎدﻫﺎی ﭘﻮﻟﯽ و ﻣﺎﻟﯽ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارد، اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ وﻗﻮع ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﻣﺎﻟﯽ را ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻧﻤﻮده و از ﻫﺪر رﻓﺘﻦ ﺛﺮوت ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﻧﻤﺎﯾﺪ از اﻫﻤﯿﺖ وﯾﮋه ای ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺑﯿﺎن، ﻫﺪف ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮرﺳﯽ و ﺑﺮآورد اﻟﮕﻮی ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ از اﻃﻼﻋﺎت ﺣﺴﺎﺑﺪاری و ﺑﺎزار ﺑﺮای ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ درﻣﺎﻧﺪﮔﯽ ﻣﺎﻟﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮای ﺗﻌﯿﯿﻦ درﻣﺎﻧﺪﮔﯽ ﻣﺎﻟﯽ، ﺳﯿﺰده ﻣﺘﻐﯿﺮ ) ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺸﺖ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺣﺴﺎﺑﺪاری و ﭘﻨﺞ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺑﺎزار( ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. داده ﻫﺎی ﻻزم ﺑﺮای اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻘﯿﻖ از 116 ﺷﺮﮐﺖ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان ازﺳﺎل 1388 ﺗﺎ 1395 )928 ﺷﺮﮐﺖ ﺳﺎل( اﺳﺘﺨﺮاج و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻟﮕﻮی رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻟﺠﺴﺘﯿﮏ ﺑﺎﯾﻨﺮی ﯾﮏ ﻃﺮﻓﻪ ﺑﺮای 522 ﺷﺮﮐﺖ ﺳﺎل درﻣﺎﻧﺪه و 406 ﺷﺮﮐﺖ ﻏﯿﺮ درﻣﺎﻧﺪه ﻣﻮرد آزﻣﻮن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد اﻟﮕﻮی ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از اﻃﻼﻋﺎت ﺣﺴﺎﺑﺪاری و ﺑﺎزار، ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﮐﻨﻨﺪﮔﯽ ﻣﻨﺎﺳﺒﺘﺮی ﺑﺮای درﻣﺎﻧﺪﮔﯽ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ دارد.ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد ﭘﻨﺞ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺟﺎری، ﻓﺮوش ﺑﻪ ﮐﻞ داراﯾﯽ ﻫﺎ، ﺳﻮد اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﮐﻞ داراﯾﯽ ﻫﺎ، ﻣﺎزاد ﺑﺎزده ﺳﻬﺎم در دوره ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﻧﺴﺒﺖ ﻗﯿﻤﺖ ﺑﻪ ارزش دﻓﺘﺮی ﻫﺮ ﺳﻬﻢ دارای ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﮑﻮس و ﻣﻌﻨﯽ دار و دو ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﮐﻞ ﺑﺪﻫﯽ ﻫﺎ و اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﯿﺎر ﺑﺎزده ﺳﻬﺎم ﺷﺮﮐﺖ دارای ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﻣﻌﻨﯽ دار ﺑﺎ اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع درﻣﺎﻧﺪﮔﯽ ﻣﺎﻟﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
خلاصه ماشینی:
همچنین نتایج نشان داد پنج متغیر نسبت جاری، فروش به کل دارایی ها، سود انباشته به کل دارایی ها، مازاد بازده سهام در دوره گذشته و نسبت قیمت به ارزش دفتری هر سهم دارای ارتباط معکوس و معنی دار و دو متغیر نسبت کل بدهی ها و انحراف معیار بازده سهام شرکت دارای ارتباط مستقیم و معنی دار با احتمال وقوع درماندگی مالی می باشند.
در اکثر مطالعات انجام شده در ایران ، برای پیش بینی درماندگی مالی و ورشکستگی شرکت ها از نسبت های مالی و اطلاعات حسابداری در قالب الگوهای مختلف استفاده شده است .
تنیکو و ویلسون (٢٠١٣)، به پیش بینی درماندگی مالی و ورشکستگی شرکت ها با استفاده از ترکیب اطلاعات حسابداری، اطلاعات بازار سهام و متغیرهای اقتصاد کلان بر اساس الگوی آلتمن و شبکه های عصبی در بازه زمانی ٢٠١١-١٩٨٠ پرداختند.
١٦٣ برای آزمون معناداری ضرایب متغیرهای تابع رگرسیون لجستیک باینری از آماره Wald استفاده می شود، از آنجائیکه سطح معناداری (Sig) آماره های Wald متغیرهای نسبت جاری (CACL)، فروش به کل دارایی ها (STA)، نسبت کل بدهی ها به کل دارایی ها (TLTA)، سود انباشته به کل دارایی ها (RETA)، مازاد بازده سهام در دوره گذشته (EXERT)، انحراف معیار بازده سهام شرکت (SIGMA) و نسبت قیمت به ارزش دفتری هر سهم (PB) کمتر از ٠/٠٥ می باشد، بنابراین در سطح اطمینان ٩٥% این شش متغیر مستقل بر درماندگی مالی تاثیر دارند.
نتایج رگرسیون لجستیک باینری یک طرفه ، دلالت بر تایید این فرضیه داشته که با ٩٥% اطمینان می توان گفت که با ترکیب اطلاعات حسابداری و بازار می توان مدل مناسبی برای پیش بینی درماندگی مالی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس تهران ارائه داد.