چکیده:
تهیه و ساخت زیورآلات که در طول تاریخ از اهمیت ویژهای برخوردار بوده است. از جمله
عناصر فرهنگی برای معرفی قوم بلوچ محسوب می شود. زیورآلات زنان بلوچ شامل انواع
گوناگونی است که با نوع پوشش آنان همخوانی دارد. این هنر تبلور هنرهای دستی مانند فلزکاری
و تزئیناتی است که با نقره طلاء نگین و نقوش هندسی روی این اشیا به کار میرود. نقشوش
زیورآلات بلوچی از عناصر طبیعی و هندسه حاکم بر آنها الهام گرفته شده است. پژوهش حاضر
به صورت میدانی در شهرستانهای سراون, خاش و نیکشهر انجام گرفته است.
نتایج این جستار نشان میدهد زیورآلات سنتی زنان بلوچ بسیار گسترده است و شامل موارد ذیل
است: زیورآلات سر (بالای چشم, روی روسری, مو گوش و نرمه آن گونه, دو طرف بیضی)؛زیوراآلات گردن (گردن. سینه) زیورآلات دست (انگشت؛ مچ دست؛ پنجه؛ ناخن)؛ زیورآلات پا
(مچ پا؛ انگشت). هر کدام از زیورآلات یادشده علاوه بر زیبایی؛ کارکردهای دیگری چون درمان
تعویذ. نشان دادن دارایی و... دارند. همچنین در بررسی نقوش زیورآلات. عناصر طبیعی منطقه
چون گلها و گیاهان؛ پرندگان؛خزندگان؛آبزیان و نیز تخیل هنرمندانه تاثیر داشته است.
Making jewelry which has always been of special importance in the course of history is one the cultural elements for introducing Baluchi ethnicity. Jewelry used by female Baluchis is of various types which is in line with their types of attire. The jewelry is like an art embodying handicrafts such as metal work and decorations for which silver, gold, signet, and geometrical signs are used. Signs used for Baluchi jewelry are inspired by natural elements and geometrical rules governing them. The present study has been conducted as a field study in some cities in this province namely Saravan, Khash, and Nikshahr. The results of this article show that traditional jewelry of Baluchi women is very extensive and includes: head jewelry (on the top of the eye, on the scarf, hair, ear, cheeks, sides of the nose), neck jewelry (neck and chest), hand jewelry (fingers, wrists, claws, nails), leg jewelry (ankles, Finger); each of which, in addition to the beauty, has some functions such as treatment, showing wealth and so on. Also, in investigating the jewelry patterns, we can find natural elements of the region, such as flowers and plants, birds, reptiles, aquatic and also artistic imagination.
خلاصه ماشینی:
(همان ) طي نخستين فصل از کاوش هـاي بمپـور، بـا گوشـه هـايي جديـد از صـنايع دسـتي بلوچستان يعني شيشه گري که در قالب يکي از زيباترين مصنوعات هنرمندان گذشته بـه شکل النگوهاي شيشه اي الوان تجلي يافته است ، مواجه ميشـويم ؛ صـنعتي کـه امـروزه فراموش شده و تنها نشانه هايي از آن به صـورت گـدازه هـاي شيشـه اي، خميـر شيشـه ، قطعات کوچک مربوط به زيورآلات از قبيل النگو و انگشتر، با شـکل هـاي مختلـف ، در پاي تپه بمپور در ميان فضاهاي گونـاگون قلعـه و در ميـان حجـم زيـاد تکـه سـفال هـا خودنمايي ميکنند.
در اين شيوه ، يک رشته نازک از شيشه بـراي ايجاد نقش مارپيچي، در کنـار شيشـه سـياه قـرار (رجوع شود به تصویر صفحه) ميگيرد و با حرارت گداخته مـيشـود، سـپس از يک سوي پيچانده و در انـدازه مـورد نظـر بريـده ميشود تا پيش از سرد شدن بـه صـورت دلخـواه شکل بگيرد.
در٤: در نوعي گوشواره سنتي در منطقه بلوچستان است کـه در قسـمت نرمـه گـوش آويخته ميگردد، شکل اصلي آن بـه صـورت (رجوع شود به تصویر صفحه) يک نيم کره تو خالي است که از مـرز درونـي مفتول ضخيمي که به آن جوش داده اند بيرون ميآيد طول اين مفتول در حـدود ٢ سـانتيمتر است که انتهاي بيروني آن باريک تر ميشود و در هنگام استفاده به صورت مارپيچ در پشـت تصوير ٧: در 1.
کپگو داراي نقوشي است که بـا جـوش تصوير ١٦: کپگو دادن دانه هاي طلا بر روي آن شکل ميگيرد و گاه براي تزئينات ، از نگين هايي چون ياقوت و فيروزه استفاده ميشود.