چکیده:
مسئله «سرپرستی خانواده» از جمله مباحث مهمی است که در همه نظامهای حقوقی، از جمله نظام قوقی اسلام مورد توجه قرار گرفته و آیاتی از قرآن درباره آن نازل شده است. از دیدگاه صاحبنظران مسلمان
در حقوق خانواده، ریاست مرد بر خانواده پذیرفته شده است، اما در محدوده این ریاست و نیز در شرایط آن و در علل انتخاب مرد به عنوان رئیس خانواده اتفاقنظر وجود ندارد. این مقاله با نگاهی به آیات قرآن، درصدد بیین معنا و مفهوم این ریاست و نیز بیان محدوده آن است. به نظر نگارنده، مراد از «قوّامیت مردان بر زنان» در آیه 34 سوره نساء، مسئول بودن و سرپرستی ایشان نسبت به زنان در چارچوب مسائل خانواده است. ریاست زوج بر زوجه، به طور عمده در روابط غیر مالی نمایان میشود؛ حقوق وتکالیف غیرمالی،
رفتارهای زوجین با یکدیگر را که دارای محتوایی روانی، عاطفی و جسمی میباشند و نیز دیگر معاشر
تهایی را که یک زندگی مشترک ایجاب مینماید، تنظیم میکنند دامنه ریاست زوج در امور غیرمالی زوجه، از دو جهت مصلحت اندیش «و» مراعات حقوق و آزادیهای شرعی و قانونی زن محصور میگردد. تجاوز از این چارچوب معین و توسعه بخشی به قلمرو ریاست شوهر، به دلیل معتبر نیازخواهد ١١٩ ). ریاست زوج، جدا از جنبه های قانونی آن، امری است که ریشه در سیره ، داشت (حیدر پور، ١٣٨٥ و عرف داردکه واقعی تهایی غیر قابل انکار م یباشند .مهمترین مصادیق ریاست زوج در امور غیر مالی زوجه، مسئله نظارت بر رفت و آمد، معاشرت زوجه و اشتغال وی و نیز وجود حق تادیب و تنبیه همسر است که مورد بررسی قرار می گیرد (صدیق اورعی، 1380، ص 166).