چکیده:
سکونتگاههای روستایی تاثیرات متنوعی در اقتصاد ناحیه، منطقه و کشور دارد. وجود زیرساخت های خدماتی مانند شبکه توزیع آب و فاضلاب در سطح روستا و شهرستان، یکی از عامل هایی است که پایداری اقتصادی و تداوم سکونت در روستا را تضمین می نماید. در اکثر نقاط روستایی کشور زیرساخت مطلوب مربوط به شبکه توزیع آب، برنامه ریزی نشده است که این مسئله دلایل متعددی دارد. عدم وجود پایگاه اطلاعات جغرافیایی یکی از این دلایل است. مقاله پیشرو از نوع کاربردی است و با روش آمیخته (کمی-کیفی) و مطالعه موردی، به منظور ارائه مراحل ایجاد پایگاه داده لازم برای شبکه توزیع آب و فاضلاب در روستاهای شهرستان کامیاران انجام شده است. برنامه ریزی مناسب شبکه توزیع آب تاثیرات مختلف اقتصادی، اجتماعی و کالبدی دارد. ایجاد شبکه مذکور برای روستاهای شهرستان کامیاران نیازمند آمادهسازی و تحلیل پایگاه اطلاعات جغرافیایی است. در این مقاله فرآیند ایجاد پایگاه داده و تحلیل آن در چهار مرحله اصلی صورت گرفته که عبارتاند از: اول، شناخت وضع موجود و لایه های اطلاعاتی در دسترس؛ دوم، سازماندهی لایه های اطلاعاتی موجود و تهیه لایه های مورد نیاز؛ سوم، بهنگامسازی و ترسیم شبکه و چهارم، پردازش و تحلیل های مکانی و خروجی گرفتن از پایگاه. در هر مرحله با توجه به لایه های اطلاعاتی موجود اقدامات لازم جهت ایجا د پایگاه داده در دستور کار قرار گرفته است. در فرآیند انواع برنامه ریزی های کوچک و بزرگ مقیاس روستایی، تحلیل های مکانی و توصیفی مختلف مانند بیان و کنترل وضع موجود، تبیین الگوی پراکنش و توزیع فضایی پدیده ها، تحلیل لکه های داغ و سرد پارامترهای پایگاه داده، میانگین مرکزی وزنی عوارض لازم است، انجام شود تا مدیریت روستایی شهرستان به صورت مطلوب تحقق پیدا کند.
خلاصه ماشینی:
برای ایجاد یک نقشه پایه جهت انجام تصحیحات هندسی کروکی و همچنین به عنوان یک لایه اطلاعاتی که مبنای تمام ترسیم های مکانی به شمار آید، در پایگاه لازم است برای هر روستا تصویر ماهواره ای با مقیاس ١:٢٠٠٠ (شکل ٤) و برای تحلیل های فضایی در سطح شهرستان یک تصویر ماهواره ای یکپارچه (شکل ٥) تهیه شود.
)شکل شماره (٦): نقشه مدل رقومی ارتفاعی شهرستان کامیاران ٣-١-٤) بهنگام سازی و ترسیم شبکه بعد از شناخت وضع موجود شبکه ، سازماندهی و تهیه لایه های اطلاعاتی مورد نیاز، در این مرحله به بهنگام سازی و ترسیم خطوط شبکه و محدوده کالبدی روستا پرداخته شده است .
به منظور جانمایی دکل مخابراتی در یک روستا برای مدیریت منابع و شبکه آب و فاضلاب در سطح شهرستان ، لازم است به این مهم توجه شود که روستای انتخابی باید نسبت به روستاهای دیگر از یک نوع مرکزیت جغرافیایی برخوردار باشد و همچنین دارای ارتفاع ١ بیشتری نسبت به بقیه روستاها باشد.
)شکل شماره (١٢): نقشه موقعیت بهینه بر اساس میانگین مرکزی وزنی علاوه بر تحلیل های فضایی ذکر شده در مقاله حاضر، بر اساس نیاز و اهداف کاربران پایگاه اطلاعات جغرافیایی آب و فاضلاب روستایی شهرستان کامیاران ، میتوان آنالیزها و تحلیل های مشابه دیگر را برای پاسخ دهی به اهداف مربوطه با توجه به مؤلفه ها و شاخص های تأثیرگذار در پژوهش های آتی انجام داد.
برای ایجاد، بهبود و توسعه شبکه توزیع آب روستاهای شهرستان کامیاران با استفاده از پایگاه داده ایجاد شده ، در سطح روستا و شهرستان لازم است شبیه - سازیهای آنی و آتی شبکه با در نظر گرفتن مؤلفه ها و شاخص های مختلف مکانی و توصیفی در دستور کار مدیریت روستایی شهرستان قرار گیرد.