چکیده:
ساکنان فریدونشهر اصفهان به زبان گرجی تکلم میکنند که از زبانهای قفقازی جنوبی است. این زبان در همزیستی با زبان فارسی به لحاظ واژگانی از آن تأثیر پذیرفته است. هدف از مقالة حاضر بررسی ساختواژی و تحلیل استعاری-شناختی رنگواژههای زبان گرجی فریدونشهر در چارچوب معناشناسی شناختی و با تکیه بر آراء برلین و کی (1969) است. جامعة آماری این پژوهش میدانی همة گرجیزبانان ساکن فریدونشهر، و حجم نمونه شامل 10 گویشور است که به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدهاند. یافتهها نشان میدهد که تعداد اندکی از رنگواژهها به لحاظ ساختواژی بسیطاند و از این میان تنها شش رنگواژه، شامل thԑthri سفید، avi∫ (سیاه)، tsˡithԑli (قرمز)، tsˡɔnԑ (سبز)، qˡithԑli (زرد) و lurǰi(آبی) رنگواژههای اصلی این زبان را تشکیل میدهند، در حالی که تعداد بیشتری از آنها، یعنی رنگواژههای غیراصلی، مشتق، مرکب و یا مشتق-مرکب هستند و اغلب از زبان فارسی قرض گرفته شدهاند. علاوه بر این، برخی رنگواژههای گرجی کاربرد استعاری دارند و یا در عبارات زبانی استعاری وارد میشوند و این عبارات غالباً دارای بار معنایی و عاطفی منفی هستند. گستردگی رنگواژهها در این زبان به واسطة اقلیم جغرافیایی، سبک زندگی اجتماعی و سادهزیستی گویشوران، نسبت به زبان فارسی اندک است.
خلاصه ماشینی:
بنابراین، با توجه به نقش و اهمیت ویژة رنگ در زندگی و علوم مختلفی چون فیزیولوژی، مردمشناسی، روانشناسی و فیزیک، بررسی رنگواژهها به عنوان معیاری برای شناخت ارتباط میان زبان و تفکر و زبان و فرهنگ همواره موضوع مورد توجه زبانشناسان نیز بوده است.
یکی از نخستین تلاشهایی که در این چارچوب دربارة مطالعة رنگواژهها به انجام رسید، پژوهش برلین 9 و کی (1969) است که با توجه به رنگواژههای موجود در ۹۸ زبان مختلف صورت گرفت و نهایتا cognitive semantics color terms basic color terms Saeed lexicalize P.
لذا، پژوهش حاضر در نظر دارد با توجه به همزیستی گرجیان فریدونشهر با فارسیزبانان این خطه و تفاوت قومی-زبانی فاحشی که میان این دو دیده میشود، با تکیه بر آراء برلین و کی (1969)، به مطالعة حوزة رنگواژههای گرجی در چارچوب معناشناسی شناختی بپردازد.
برای نیل به این هدف کوشش میشود رنگواژههای اصلی و غیراصلی 4 ، ساختار ساختواژی و کاربرد استعاری آنها در زبان گرجیان فریدونشهر، و نیز میزان تأثیرپذیری این زبان از زبان فارسی در حوزة رنگواژهها مشخص گردد.
نه رنگواژه نیز در زبان فارسی موجود است که در گرجی فریدونشهر معادل ندارند و برای آنها از رنگواژهای که رنگش نزدیک به آن رنگ مورد نظر است، استفاده میشود.
همچنین، نه رنگواژه نیز در زبان فارسی موجود است که در گرجی فریدونشهر معادل ندارند و برای هر یک از آنها، از رنگواژهای که رنگش نزدیک به رنگ موردنظر است، استفاده میشود.