چکیده:
هدف: پژوهش حاض با هدف تبیین امکان پیادهسازی الگوی مفهومی «ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی» در نرمافزارهای کتابخانهای ایران، انجام شده است. روش: روش پژوهش، رویکرد تحلیلی - سیستمی، و جامعۀ پژوهش شامل نرمافزارهای سیمرغ، آذرخش، پیام مشرق و پاپیروس است. روش گردآوری اطلاعات، مشاهده مستقیم و ابزار آن، سیاهۀ وارسی محقق ساخته است. یافتهها: یافتههای پژوهش حاکی از آن است که نرمافزار سیمرغ، کارکردهای «یافتن»، «شناسایی»، «انتخاب»، و «دسترسی» در سطح موجودیتهای کتابشناختی (اثر، بیان، نمود، و مورد) را به ترتیب و در مجموع 61/35%، 41/28%،32/95% پشتیبانی میکند. امتیازهای نرمافزار آذرخش، برای کارکردهای «یافتن» 99/15%، «شناسایی» 99/25% و »دسترسی» 99/85% بود. نرمافزار پیاممشرق کارکردهای چهارگانۀ مد نظر الگو «یافتن»، «شناسایی»، «انتخاب» و «دسترسی» را در سطرح چهارگانه سلسله مراتب شیء به ترتیب %59/18، %37/95، %20/58 و 31/8% حمایت میکند. نرمافزار پاپیروس توانست برای کارکرد «یافتن» %67/78، «شناسایی،50/18% و کارکردهای «انتخاب» و «دسترسی»54/45% و 68/3% از کلّ ارزشهای در نظر گفته شده از سوی الگوی مفهومی اف.آر.بی.آر را کسب کند.نتیجهگیری: بر اساس امتیازهای کسب شده، نرمافزارهای آذرخش، پاپیروس، سیمرغ، و پیام مشرق به ترتیب رتبهای اول تا چهارم را به دست آوردند.
Purpose: The purpose of this research was to investigate the feasibility of implementing Functional Requirements for Bibliographic Records (FRBR) in Iranian Library Softwares.
Methodology: The research used analytical-systematic approach، and the research population consisted of four softwares: Simorgh، Azarakhsh، Payam Mashregh and Papyros. The method used for gathering information was direct observation، and data gathering tool was a researcher-made checklist.
Findings: Findings showed that the Simorgh software supports the “find” user task 61.35%، the “identify” user task 41.28%، the “select” user task 26.18% and the“obtain” user task 32.95%. In the Azarakh software، the user task of “find” got 99.15% and the user task of “obtain” got 99.85% of the total score. In the Payame mashregh software، the "find” user task got 59.18%، the “identify” user task got 37.95%، and the “select” user task and the“obtain” user task got 20.58% and 31.8% respectively. Finally the Papyros software performed the “find” user task with 67.78%، the “identify” user task with 50.18%، the “select” user task with54.45%، and the obtain” user task with 68.3%.
Conclusion: Based on the research results، “Azarakhsh”، “Papyros”، “Simorgh”، and “Payame Mashregh” achieved the ranks 1 to 4 respectively
خلاصه ماشینی:
آر) در نرمافزارهای کتابخانهای ایران دکتر نجلا حریری 1 الناز بختیاری 2 دکتر فهیمه بابالحوائجی 3 سید مهدی طاهری 4 چکیده هدف: پژوهش حاضر با هدف تبیین امکان پیادهسازی الگوی مفهومی «ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی» در نرمافزارهای کتابخانهای ایران، انجام شده است.
بدین منظور، امکان سنجی پیادهسازی الگوی ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی در چهار نرمافزار کتابخانهای تولید داخلی (سیمرغ، آذرخش، پیام مشرق، و پاپیروس)، و وضعیت کنونی قابلیتها و امکانات آنها به منظور پشتیبانی از کارکردهای الگو، بررسی شده است.
«امیری» (1389) پژوهش دیگری را انجام داده است که در طی آن، تمامی فیلدها و عناصر دادهای مارک ایران به روش تطبیقی با موجودیتها و ویژگیهای گروه اول الگوی ذکر شده، بررسی قرار شده است.
و آخرین پژوهش مرتبط انجام شده در این زمینه در داخل کشور، پژوهش محمدی (1390)، با عنوان «بررسی و تحلیل روابط کتابشناختی کتابهای منتشرة فارسی حوزة علوم پزشکی در فاصلة سالهای 1385-1389 بر اساس الگوی ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی» است.
نتایج بررسی نشان میدهد این الگو به عنوان ابزاری مفهومی برای بیان عناصر فرادادهای و روابط میان آنها، بسیار مفید است.
بررسی تحلیلی پژوهشهای انجام شده بر روی الگوی مفهومی ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی نشان میدهد تمرکز این پژوهشها بر روی سه حوزة موضوعی کلی بوده است: نخست، پیادهسازی الگو در فهرستهای رایانهای؛ دیگر، دیدگاه کاربران نهایی نسبت به ملزوماتی که الگو برای فهرستهای رایانهای توصیه مینماید؛ و سوم، مقایسه الگوی اف.
«بررسی میزان انطباق ساختار مارک ایران بر الگوی ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی (FRBR) و نگاه کاربران فهرستهای رایانهای به موجودیتهای مطرح در این الگو».