چکیده:
هدف: این مقاله قصد دارد ماهیت میان رشتگی مقاله های چهار حوزه نانو، زیستی، شناختی و اطلاعات را بر اساس فن هم تالیفی شناسایی کند.
روش: این مقاله به لحاظ هدف کاربردی است و از فن هم تالیفی استفاده می کند. جامعه آماری پژوهش مقاله های ایران به زبان انگلیسی در قالب مقاله، در چهار حوزه نانو، زیستی، شناختی و اطلاعات سال های ۲۰۰1 تا ۲۰۱۵ است که در پایگاه استنادی بین المللی اسکوپوس نمایه شده است. شاخص های مورد استفاده شامل ضریب هم تالیفی، تعاملات بیرونی و درونی پژوهشگران، شاخص شمول (دربردارندگی)، نظریه گراف، درخت پوشای بیشینه و درخت پوشای کمینه است.
یافته ها: بالاترین امتیاز شاخص شمول به حوزه نانو در ترکیب «نانو - زیستی» اختصاص دارد. بالاترین ضریب هم تالیفی برای ترکیب دوگانه «نانو – زیستی» و ترکیب های سه گانه «نانو - اطلاعات - زیستی» و «نانو - شناختی - زیستی» حاصل شد. حوزه اطلاعات، بالاترین میزان شاخص تعاملات درونی و حوزه نانو بالاترین تعاملات بیرونی پژوهشگران را به خود اختصاص داد.
نتیجه گیری: شباهت ساختار اجتماعی حوزه نانو به حوزه زیستی در بالاترین سطح قرار دارد. ظرفیت و زمینه همکاری میان پژوهشگران حوزه های سه گانه «نانو - اطلاعات - زیستی» و «نانو - شناختی - زیستی» بالاست. پژوهشگران حوزه های دیگر توانسته اند به میزان زیادی در تدوین و انتشار مقاله در حوزه فناوری اطلاعات مشارکت کنند. به سبب ماهیت میان رشته ای حوزه نانو، امکان حضور و همکاری پژوهشگران و متخصصان این رشته در سایر رشته ها به میزان بالایی وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
مفهوم فناوریهای همگرا پیشرفت چهار حوزۀ علم و فناوری (نانو، زیستی، شناختی و اطلاعات) را دربرگرفته و نیازمند مشارکت افراد برخوردار از مهارتهای مختلف است (پیلارسکی و دیگران<FootNote No="145" Text=" Pilarski.
هدفهای فرعی _ بررسی وضعیت کلی تولیدات و همکاریهای علمی در حوزههای چهارگانه _ تعیین ضریب همتألیفی بین حوزهها بهصورت ترکیبهای دو و سهگانه _ تعیین میزان مشابهت ساختار نویسندگان بهصورت ترکیب دو به دو و سهگانه _ تعیین میزان تعاملات بیرونی و درونی پژوهشگران حوزههای مورد مطالعه _ نمایش روابط همتألیفی نویسندگان چهار حوزه بر اساس نظریۀ گراف پرسشهای پژوهش با توجه به هدفهای تعیینشده، پاسخ به پرسشهای زیر ضروری است: 1.
روابط همتألیفی نویسندگان چهار حوزه بر اساس نظریه گراف چگونه است؟ پیشینۀ پژوهش «عرفانمنش و اصنافی» (۱۳۹۵) مطالعهای را با رویکرد علمسنجی و بهمنظور بررسی میزان تولیدات علمی بینالمللی در حوزه فناوریهای همگرا (زیست فناوری، نانو فناوری، فناوری اطلاعات و علوم شناختی) در پایگاه وبآوساینس طی سالهای ۲۰۰۴-۲۰۱۴ انجام دادند.
در همین رابطه، دستورالعمل جامعی از جانب چند پژوهشگر ایرانی ارائه شده که کارایی آن در این رابطه مورد تأیید قرار گرفته است و نتایج آن بهعنوان یک مقالۀ پژوهشی با عنوان:«یک دستورالعمل جستجوی واژگانی جامع و مختصر برای تعیین انتشارات نانوفناوری» در مجله علمسنجی<FootNote No="157" Text=" Scientometrics.
برای مقالههای مرتبط با حوزه فناوری اطلاعات از دستهبندی موضوعی متعلق به اسکوپوس که با عنوان«علوم رایانه<FootNote No="160" Text=" Computer Science.
بر این اساس، شاخص تعاملات درونی پژوهشگران برای یک حوزۀ خاص از مجموع تألیفات مشترک سایر حوزهها با این حوزه تقسیم بر کل نویسندگان این حوزه ضرب در 100، حاصل شده است.